Namangan davlat universiteti tabiiy fanlar va ekologiyaga oid ayrim muammolar

(tuzilish formulasini yozing!).
Ushbu moddani qattiq ko`rinishdagi shakli quyidagi umumiy formulaga ega (AX
3
)n. 
Muzsimon holatda uzoq turganda asta-sekin asbestsimon shaklga o`tadi. 
Asbestsimon ko`rinishli bu modda ipak kabi yaltiroq tolalardan iborat (β-AX
3
) dir. 
(Uning 
formulasini yozing). 

---

Tabiiy fanlar va ekologiyaga oid ayrim muammolar (Ilmiy maqolalar to’plami) XVII
243 
Ushbu moddaning asbestsimon tolalari turli uzunlikda bo`ladi. U amorf modda 
bo`lganligi uchun aniq suyuqlanish xaroratiga ega emas. Asbestsimon shaklni 
muzsimonga nisbatan kimyoviy faolligi kamroq bo`ladi. 
Topshiriq
: nuqtalar o`rniga kerakli so`zlarni qo`ying, fikrlab, qaysi modda deb 
xisoblasangiz, tuzilish formulalarini yozishga harakat qiling 
Matn ustida ishlash. 
Buning uchun o’qituvchi yangi yoki o’tib bo’lingan mavzu 
yuzasidan shu mavzuni umumiy qamrab olgan, mazmunli yoki moddaning biror fizik- 
kimyoviy xossasini o’zida aks etgan matni o’quvchilarga xavola etadi. Matn 10 daqiqa 
davomida o’quvchilar tomonidan o’rganihb chiqib talil qilinadi matnda:
a) 5 satrdan iborat gap yozilib 2 tasi xato fikr bo’ladi.
b) 5 ta reaksiya tenglamasi yozilib o’quvchilar ularni taxlil qiladilar. Ularni 2 tasi xato 
reaksiya bo’ladi. 
Nuqtalar o`rniga kerakli so`zalarni qo`ying. 
Barcha metallmaslar uchun xos bo`lgan 
xususiyatlarni aniqlash uchun avvalo ularning D. I. Mendeleyev elementlar davriy 
jadvalidagi joylashgan o`rniga e`tibor berish va atomlarining tashqi energetik 
pog`onasidagi elektronlar sonini aniqlash lozim. Metallmaslar asosan kichik va katta 
davrlarning oxirida joylashadi, ular atomlarining tashqi elektronlar soni esa bosh 
guruhchalardagi barcha elementlar atomlarida bo`lgani kabi guruh raqamiga teng. 
Ma`lumki, davrda elektronlar biriktirib olish xususiyati…………… ga yaqinlashgan sari, 
guruhda esa–atomning……….. kamaygan sari, boshqacha aytganda pastdan yuqoriga 
tomon ortib boradi.