АДАБИЁТЛАР
1.
Шнюкова Е. Л., Жукова О. С., Золоторева Е. К. Изучение углеводов
наземных водорослей. Альгология, 2005. Т.3, № 6, с.225-234.
2.
Pervical E. The polyccharides of green, red and brown seaweeds: their basic
structure, biosynthesis and function//Brit.Fhycol. 1980. J.-14, N2. – P. 103-117.
3.
Кизеветтер И. З. Химический состав и народно-хозяйственное значение
промысловых макрофитов морей //Использование биологических ресурсов
мирового океана. – М.: Наука, 1980.- 214 с.
Tabiiy fanlar va ekologiyaga oid ayrim muammolar (Ilmiy maqolalar to’plami) XVII
145
ЎСИМЛИКЛАРНИНГ ОРГАНИК ОЗИҚЛАНИШИДА NOSTOC COMMUNEДАН
ФОЙДАЛАНИШНИНГ ИСТИҚБОЛЛАРИ
Шералиев Абдурахмон – НамДУ Биотехнология факультети Биология кафедраси
ўқитувчиси, Шарофитдинова Нозима–биология йўналиши талабаси
Ушбу мақоламиз ўсимликларнинг органик озиқланишидаги энг мақбул
усулларидан бирига бағишланади. Фақат Она Табиатимиз тиришқоқлик билан
ўйлаб топганларини таклиф этаётганганларида улардан инкор этмасдан
донишмандлик ила фойдалана олишимиз лозим. Ахир, У Сайёрамизда ҳаёт пайдо
бўлганидан буён чарчаш нималигини билмай меҳнат қилиб келмоқда-ку! Кимёвий
ўғитлар яратаётган замонавий олимларимиз юқори ҳосилдорликка эришиш
йўлидан қувиша
бориб,
уларнинг
компонентларини
танлашдан адашиб
қолишмоқда. Ҳақиқатан ҳам улар ,,Тез ва юқори ҳосил тушунчаларини биринчи
ўринга қўйишди, ,,Инсон организми учун хавфсиз ва қулай бўлиши зарур” деган
тушунчани эсақайта ишлаб чиқиш зарурати келганлигини бугун эмас, кеча
келганлигини ўйлаб кўриш вақти келди. Аллоҳга шукур, ана шундай табиатга эга
бўлган кимёвий бирикмаларнинг сирларини кашф этиш, ўғитларни сифатига,
хавфсизлигига қўйиладиган талабларига тушуниб етадиган, уларни глобал аҳамият
касб этишини тушунадиган олимлар ҳам бор.
Тупроққа солишга қўлланиладиган биовоситаларнинг орасида дунёнинг турли
бурчакларида олимлар ер билан биргаликда ишлаб, хусусиятини кўплаб марта
яхшилайдиган микроорганизмларга қаратмоқдалар.
Олимлар органик таркиб билан ўзоро таъсир этадиган сувўтларни бир неча
йиллардан буён ўрганишиб келишмоқда. Қандай тупроқ муҳитида язши
ривожланади, фойдали моддаларни қай йўсинда беради ва очиқ ер майдонларидаги
патогенларга қарши тура оладими, деган масалалар уларни қизиқтириб келган.
Фанга маълум бўлган сувўтларни орасида олиб борилган тадқиқотлар тўп ҳолда
яшайдиган цианопрокариотлар энг самарали бўлиб чиқди. Улардан бири ҳаводаги
молекуляр азотни ўзлаштира оладиган Noctoc communeдир. Ишлаб чиқарувчилар
уни “култура суюқлиги” деб атайдилар ва айнан манашу суюқлик биоўғитнинг ноёб
асоси бўлади ҳамда тирик ўсимликка иккинчи ҳаётни беради. Ундаги ирсият (ДНК)
яшаш учун курашда касалликлар қўзғатувчи микроорганизмларни итариб,
фойдалилари билан ўзаро мувофиқликда яшашни ўргатди.
ОрганикўғитсифатидаNoctoc communeнинг афзалликлари.
1)
Тупроқ сувўти Noctoc communeконцентрати тупроққа тўшиши билан
бир
қаторда
биз
биологик
мувозанатлашган
миқдордаги
макро-
ва
микроэлементларни ва 17 хил эркин аминокислоталарни қўшган бўламиз. Мана
бундай органик махсулот ўсимликларни ўсишини жадаллаштирувчи бир неча
гуруҳ: фитогормонлар (ауксинлар, гиберенинлар, цитокининлар), маннитол ва бир
қанча биологик фаол моддаларни ўзида тутади.
2)
Мазкур биоўғит қурғоқчилик, ўпирилишлар, эррозиялар, сувбосишлар
ва бошқалар оқибатида тупроқ озуқа моддалари мувозанатининг бузилишларини
тез тиклайдиган вариантлардан биридир. 1 т буғдойни қайта ишлашга 17 млрд.
тирик цианобактерияларнинг сарфланишини ўзи кифоя. Бу аралашма яна
Do'stlaringiz bilan baham: |