Namangan davlat universiteti pedagogika fakulteti

 
7-mashq.
O’qing. Jamlovchi sonlarni aniqlab, gapdagi vazifasini, yasalishini tushuntiring. 
1. Amu ichra beshovlon Rejalar tuzib keldik. 
(Mirm.) 
2. Ishonchim komil: ikkovlaring darrov... 
apoq-chapoq bo’lib ketardilaring. 
(K. Moiseyeva.)
3. Biri bizga uzoqroq qarindosh, ikkinchisi begona, 
hammahalla, Ikkalasi ham to’quvchilik hunarining piri. 
(N. S.)
4. — Yuzta diviziya kelyaptimish. — 
Diviziyalarning yuzovi ham sening ustingga kelyaptimikin-a? 
(I. R.)
5. Ikkalang ham maorif 
shu`basining tasdig’idan o’tdinglar.
(N. S.)
6. Bog’da gurung qurib o’tirgan har ikkala erkak ham 
bir farzandning otasi ekanligini muhtaram o’quvchi sezgandir.
(H. Tojiboev.) 
7. Komissarning 
kreslosida bir emas go’yo o’n bir komissar o’tirardi. O’n birovi ham bir gapni aytardi. 
(I. R.) 
8.
 
U 
o’zining beshala sezgisiga zo’r berib tinglardi.
(A. Dyuma.) 
9.
 
Birov tosh, birov gul, o’z joyida 
ikkovi ham yaxshi. 
(A. Q.) 
8-mashq
. Gaplarni o’qing, taqsim sonlarni topib, yasalishini va dona sondan farqini tushuntiring. 
1.
 
O’qituvchilar tayyorlash kursida yiliga uch oy-uch oydan olti oy o’qidim. 
(N. S.) 
2. Yog’ochni 
bir qarich-bir qarich qilib arralay boshladilar. 
(N. S) 
3. ...Goho bir yo’la ikki, goho uch qoshiqdanga 
kelishib... ichishardik. 
(N. S.)
4. Har bir xumga o’n paqirdan suv ketardi. 
(N.S.) 
5. Otasi... har bir 
charm hamyonga yuztadan qilib joylashtirarkan... 
(K. Moiseeva.) 
6. Tol novdasi bilan o’nta-o’nta 
bog’langan ko’chatlarni Feruzaga uzatib turdi. 
(H. G’.) 
 
9-mashq
. O’qing. Sonlarni aniqlab, turini ayting. Ikkinchi darajali bo’lak vazifasida kelgan 
sonlarni o’zi bog’langan so’z bilan birgalikda (so’z birikmasi shaklida) tanlab, jadvalga joylang. 
Tartib 
Sanoq sonlar 

---

4 
son 
miqdor 
son 
dona 
son 
chama 
son 
jamlovchi 
son 
taqsim 
son 
1. Oldinda ikki kishi, keyin bir qator bo’lib to’rt kishi, undan keyin bir yo’la o’n-o’n ikki kishi, 
keyin yana o’n, keyinda bitta odam alohida borardi.
(E. Xeminguey.) 
2. Qo’y, xafa bo’lma, bolam. 
Beshta o’g’il-qizlarim bor. Sen oltinchisi bo’lasan. 
(P.
T.) 
3. Ming to’qqiz yuz o’n sakkizinchi yilning 
mart oylariga borib bizning oilamizdan terlama kasali ko’tarildi. 
(N. S.) 
4. Taxtachaga quyidagilar 
yozilgan edi: «Gorilla Bobbi Berlinga 1928 yilning 29 martida uch yasharligida olib kelingan. 1935 yil 
1 avgustda o’lgan. Bo’yi 1 metru 72 santimetr, vazni 226 kilogramm». 
(YU. Semyonov}) 
5. Lekin 
Umida ma`lum qiladigan kashfiyotning zaminida shogirdlar, ustozlar, butun bir kollektivning o’n-o’n 
besh yillik halol mehnati yotibdi. 
(As. M.)
7.
 
Qancha tikilib qaramayin, osmonda o’n beshtadan ortiq 
yulduzni sanolmadim.
(K. Moiseyeva.) 
10-mashq
. Gaplarni o’qing. Sonlarning tuzilish jihatdan turini ayting va imlosini tushuntiring. 
Ajratib ko’rsatilgan sonlarni morfemalarga ajrating. 
1. Shtirlits soat y