Наманган давлат университети педагогика факультети

Нерв тўқимаси. Нерв тўқимаси нерв ҳужайраларидан ва оралиқ тузилмалар – ней­роглиялардан иборат. Нерв системасининг морфофункционал бирлигини нерв ҳужайраси ташкил қилади. Нерв ҳужайраси танасининг узун (нейрит) ва қисқа (дендрит) шохлари мавжуд. Нерв ҳужайраси – нейроцитлардан чиққан шохлар сонига кўра: бир шохли (уни­поляр), икки шохли (биполяр), кўп шохли (мультиполяр) нейроцитлар деб аталган. Нейро­цитлардан чиқувчи шохларнинг биттаси бошқаларидан ўзининг узунлиги билан аж­ралиб туради ва «нейрит» деб юритилади. Нейрит (ёки аксон) нинг периферик учи бошқа (ик­кинчи) нерв ҳужайрасида, мускулларда ёки безларда тугайди. Нерв ҳужайраси ва ней­рог­лия ўзининг мураккаб тузилиши, функцияси билан бошқа тўқималардан кескин аж­ралиб туради. Чунки нерв тўқимаси организм билан атроф-муҳит ўртасида ўзаро ало­қа­ни таъ­минлаб туради. Нерв системаси гуморал (қон ва лимфа) система билан бирга­ликда бар­ча аъзолар ишини уйғунлаштириб (координация қилиб)туради. Нерв импульси ҳужайра та­насидан аксон бўйлаб ипчиаъзо (мускуллар, безлар)га ёки иккинчи нерв ҳу­жайрасига қа­раб йўналади.
Нейроннинг калта ўсиқлари, дендрит охирлари таъсиротни қабул қилувчи рецеп­тор­лардан иборат, улар жойлардаги таъсиротларни марказга (ҳужайра танасига) узатади. Ней­роглия ҳужайралари (астроцитлар) нерв ҳужайраларидан иборат бўлиб, марказий нерв системасида таянч вазифасини ўтаса, микроглия ёки макрофаглар – фагоцитоз ролини ба­жаради. Бош миянинг қон билан таъминланишида астроцитларнинг, аҳамияти катта. Қон билан мия ўртасидаги тўсиқни (гематоэнцефалитик тўсиқ) астроцитлар таъминлайди.
V – МОДУЛ: ГИГИЕНА
1-мавзу. “Инсон организми ҳақида умумий тушунча”
мавзусидаги маърузанинг технологик ҳаритаси

1-МАВЗУ:	Инсон организми ҳақида умумий тушунча ( 2 соат маъруза)