Foydalaniladigan asosiy darslik va o‘quv qo‘llanmalar, elektron ta’lim resurslari hamda qo‘shimcha adabiyotlar
ro‘yxati: Rahbariy adabiyotlar :
Karimov I.A. Barkomol avlod - O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori.- Toshkent, 1997.
Karimov I.A. Yuksak ma'naviyat – yengilmas kuch. -T.: Ma'naviyat, 2008
Asosiy darsliklar va o‘quv qo‘llanmalari:
Jumaboyev M. O’zbek bolalar adabiyoti. –T.: O’qituvchi, 2002, -290 bet.
Jumaboyev M. Bolalar adabiyoti. –T.: O’qituvchi, 2011-B. - 260 bet.
Qo‘shimcha adabiyotlar:
Ahmedov Sh., Qo`chqarov R., Rizayev Sh. Adabiyot: 6-sinf uchun darslik-majmua. – T.: Ma`naviyat, 2005. – B. 220-236.
Jumaboyev M. O`zbek va chet el bolalar adabiyoti. – T.: O`zbekiston, 2002. – B. 64-68.
Jumaboyev M. O`zbek bolalar adabiyoti. – T.: O`zbekiston, 2002. – B. 70-74.
Qosimov B., Jumaxo`ja N. O`zbek adabiyoti: 10-sinf uchun darslik. – T.: G`afur G`ulom, 2003. – B. 198-200.
5-mavzu: Abdulla Avloniy va Hamza ijodi
REJA:
Abdulla Avloniyning tarjimai holi.
Abdulla Avloniyning pedagogik faoliyati, yangi maktablar, o‘quv jarayonlari, dars uslubi tashkil etishdagi faoliyati.
“Turkiy guliston yoxud axloq” asarining ta’limiy va tarbiyaviy ahamiyati.
Hamza Hakimzoda Niyoziyning hayoti va ijodiy faoliyati.
Hamza Hakimzoda Niyoziy ma’rifati.
Uning ta’limda joriy etilgan o‘qish kitoblari mohiyati.
Hamza Hakimzoda Niyoziy qalamiga mansub “Gul” turkumiga kiruvchi to‘plamlarining badiiy ahamiyati.
ABDULLA AVLONIY
(1878 - 1934)
Hozirgi zamon bolalar adabiyotining rivojiga juda katta hissa qo`shgan allomalardan biri Abdulla Avloniy bola ta’lim-tarbiyasiga alohida muhabbat bilan qaragan edi.
- Tarbiyani tug’ilgan kundan boshlamak, vujudimizni quvvatlantirmak, axloqimizni kuchlantirmak, zehnimizni ravshanlantirmak lozim... , deydi u, - Shuning uchun tarbiya qiluvchi muallimlarning o`zlari ilmlariga olim bo`lib, shogirdlariga ham bergan darslarini amal ila chaqishtirib o`rgatmaklari lozimdir. Bu ravsh ta’lim ila berilgan dars va ma’lumot shogirdlarning diliga tez ta’sir qilib, ular ilmli-odobli bo`ladilar...
Eng yomon kishilar ilmga amal qilmaydirgan kishilardir. Agar tarbiya qiluvchi muallim olim bo`lib, amalsiz bo`lsa, bu shogirdlar axloqiga yomon ta’sir ko`rsatadir...
Abdulla Avloniy bola kamolotida zakovat va fikrning ijobiy ta’sir kuchiga g’oyat zo`r baho beradi. Uningcha, zakovat – insonning eng yaxshi fazilatlaridandir. Zakovatli kishilar biron ishni boshlamoqchi bo`lsalar uni har taraflama o`ylab ko`radilar. Shuning uchun ham ular katta hayotiy tajriba orttirib, kamolotga erishadilar. Zakovat hayotning barcha mushkul va jumboq masalalarini hal qilishda odamga hamrohdir: - Fikr tarbiyasi, - deb yozadi Avloniy, - eng kerakli, ko`p zamonlardan beri taqdir qilinib kelgan, muallimlarning diqqatlariga suyangan, vijdonlariga yuklangan vazifadir. Fikr insonning sharofatli, g’ayratli bo`lishiga sabab bo`ladi.
Shuning uchun Avloniy bolaning fikrlash qobiliyatini o`stirishda muallimning roli katta ahamiyatga ega deydi. Uning ta’kidlashicha, bolaning fikrini biron narsaga yo`llash va uning o`sha narsa haqida o`ylashiga erishish uchun uning diqqatini aniq narsalarga yo`naltirish, uning oldiga aniq bir masala qo`yish va unga javob topish uchun unda ehtiyoj paydo qilish kerak. Bunda bola fikrini muayyan tomonga yo`naltiruvchi aniq vazifalar belgilab berishda muallim katta rol o`ynaydi: Bu tarbiya deb yozadi Avloniy, - muallimlarning yordamiga so`ng darajada muhtojdirki, fikrning quvvati, ziynati, kengligi muallimning tarbiyasiga bog’liqdir. Dars bilan tarbiya orasida bir oz farq bo`lsa ham ikkisi bir-biridan ayrilmaydigan, birining vujudi birovga bog’langan jon ila tan kabidir. Masalan, joy solinmagan yaxshi bir uyning ichida o`tirmak mumkin o`lmadig’i kabi, ichiga har xil yangi ashyolar to`ldirib ziynatlangan eski imorat ham o`ltirishga yarog’limas. Basharti, o`ltirsa, insonlar. “Eski uyga yangi zardevor”, “xir ko`ylakka jun jiyak”, “Mis qozonga loy tuvoq” deb kulgu qulurlar.
Bayt:
Do'stlaringiz bilan baham: |