Namangan davlat univеrsitеti boshlang‟ich ta'lim mеtodikasi kafеdrasi



Download 2,14 Mb.
Pdf ko'rish
bet169/365
Sana31.12.2021
Hajmi2,14 Mb.
#261057
1   ...   165   166   167   168   169   170   171   172   ...   365
Bog'liq
Namangan davlat univеrsitеti boshlang ich ta'lim mеtodikasi kafе

toifasidagi  olmoshlar.  Bular  miqdorni  ifodalash  uchun  qo‗llanadi  va  gapda  sifatlovchi-
aniqlovchi, kesim, ba‘zan hol vazifalarini bajaradi.  
Olmoshlarning ma‟no turlari 


101 
 
     1.  Kishilik  (shaxs)  olmoshlari  uchta  shaxsni  bildiradigan  quyidagi  olmoshlardir: 
men, sen, u, biz, siz, ular. Kishilik olmoshlari otlar kabi turlanadi.  U  kishilik olmoshiga 
jo‗nalish,  o‗rin-payt,  chiqish  kelishigi    qo‗shimchalari  qo‗shilganda,  bir  n  orttiriladi: 
unga, unda, undan. Qaratqich, tushum kelishigi va qarashlilik shakli qo‗shimchasi  –niki 
qo‗shilganida  esa,  -n  tushiriladi:  men+ning=mening,  sen+ni=seni,  sen+niki=seniki. 
Ayrim  vaqtlarda  biz,  siz,  ular  olmoshlari  birlik  ma‘nosida  ham  ishlatiladi,  bunda  biz 
olmoshi  kamtarlik,  bajirilgan  ishda  o‗zining  rolini  oshirmaslik  kabi  ma‘nolarni 
ifodalaydi.  Siz,  ular  esa  hurmat  ma‘nosini  bildiradi,  bunda  siz  olmoshiga  ko‗plikni 
ifodalash  uchun    –lar  qo‗shimchasi  qo‗shiladi.  Bu  olmoshlarga  egalik  qo‗shimchalari 
deyarli  qo‗shilmaydi.  Kishilik  olmoshlari  gapda  ega  (Men  keldim),  to‗ldiruvchi  (Senga 
aytaman), qaratqich aniqlovchi  (Uning ukasi kelibdi), ot-kesim (Mening do„stim sensan)   
vazifalarini bajaradi.  
     2.  O„zlik  olmoshi  narsa-buyumni  aniqlab  yoki  ta‘kidlab  ko‗rsatish  uchun 
ishlatiladigan o‘z  so‗zidir. Bu olmosh narsa-buyumning shaxsga xosligini, tegishliligini 
yoki  shaxsning  tanholigini  bildiradi:  o„z  uyi,  o„z  ukasi.    O‗zlik  olmoshi  egalik 
qo‗shimchasini  olib,    kishilik  olmoshlariga  sinonim  bo‗ladi:  o„zim  -  men,  o„zing  -  sen, 
o„zi  -  u.  Bu  olmosh  kishilik  olmoshlari  bilan  qo‗llanganda,  ularga  ta‘kid  ma‘nosini 
yuklaydi: men o„zim, sen o„zing. 
     O‗zlik  olmoshi  turlanganda  kelishik  qo‗shimchalaridan  oldin  egalik  qo‗shimchalari 
bo‗lishi  shart:  o„ziga,  o„zingdan    va  b.  O‘z  olmoshi    belgisiz  kelishik  ko‗rinishida 
qo‗llanishi mumkin: O„z uying – o„zingning uying.      

Download 2,14 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   165   166   167   168   169   170   171   172   ...   365




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish