Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

MUMTOZ LIBERALIZM 
—
 
uning g‗oyalari anglo-sakson mamlakatlarida, 
avvalo AQSHning siyosiy va iqtisodiy amaliyotida o‗zini to‗liq namoyon qildi. AQSHda 
individualizm jamiyat tuzilishining bosh tamoyili sifatida qaraladi. Mustaqillik va 
o‗zining kuchiga tayanish, raqobat erkinligi amerikacha turmush tarzining asosiy 
g‗oyaviy ustunlaridir.
MUNISIPALITET
(nem. 
munizipalitet
, lot. 
municipium
–
o‗zini o‗zi idora qiluvchi 
jamoa) — bir qancha mamlakatlarda mahalliy boshqaruv va o‗zini o‗zi boshqaruvchi 
saylab qo‗yiladigan organlarning majmui. Ayrim mamlakatlarda (mas., AQSH, Buyuk 
Britaniya) shahar boshqaruv organlarigina M. deb ataladi. Moskva shahrida mahalliy 
o‗zini o‗zi boshqaruvchi organ M. deb ataladi, u munisipal yig‗ilish va mahalliy 
ma‘muriyat boshlig‗i (M. rahbari)ni o‗z ichiga oladi. M. tegishli ma‘muriy-hududiy birlik 
aholisi tomonidan saylanadi va unga Konstitutsiyaviy huquqda xalqning huquqiy 

---

188 
korporatsiyalari sifatida qaraladi. Odatda, M. mer, burgomistr va shu kabilar 
boshchiligidagi saylab qo‗yiladigan rayosat hamda ijrochi mulozimlar devonidan iborat 
bo‗ladi. M. munisipal korxonalar, turar joy fondi va b. mulklar egasi bo‗lishi mumkin; u 
davlat maktablari, sanitariya xizmati idoralari, mahalliy politsiya, bir qancha 
mamlakatlarda esa tibbiy xizmat va ijtimoiy ta‘minot bo‗yicha turli muassasalarni 
boshqaradi. M.ning asosiy daromad manbai aholidan yig‗iladigan mahalliy soliqlardir. 
MUNOSABATLAR (siyosiy munosabatlar)
— siyosiy hokimiyatni amalga 
oshirish yoki shu bilan bog‗liq tarzda shakllanuvchi ijtimoiy munosabatlarning turi. 
Ularning ichida: a) sinflar, ijtimoiy guruhlar, qatlamlar ichidagi munosabat; b) boshqaruv 
organlari faoliyati natijasida vujudga keluvchi vertikal munosabatlar; c) siyosiy 
tashkilotlar va muassasalar o‗rtasida vujudga keluvchi gorizontal munosabatlar ajratiladi. 
M.s. odamlarning siyosiy sohada, davlat ishlarida ishtiroki davomida shakllanuvchi 
munosabatlar. Odamlar o‗zlarining individual, guruhiy yoki umumiy manfaatlarini 
amalga oshirishlari davomida davlat vositalari, mexanizmlari va resurslaridan 
foydalanishlari jarayonida siyosiy munosabatlar vujudga keladi. Har qanday ijtimoiy 
muammo agar u ijtimoiy guruh yoki butun jamiyat manfaati bilan bog‗liq bo‗lsa va 
davlat aralashuvini taqazo etsa 
–
siyosiy tabiatga ega bo‗ladi.