Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

MO„TADIL BURJUAZIYA
— burjuaziyaning murosaga intiluvchi, muammolarni 
tinch yo‗l bilan hal etish tarafdori, hukmron tabaqalar bilan kelishishga intiluvchi qismi. 
MOBILIZATSIYA
— aholi uchun samarali rag‗batlar topish yordamida ularni 
zaruriy o‗zgarishlarga safarbar qilish, jalb etish. 
MOBILLIK
(lot. harakatchan) — stratifikatsiya nazariyalarida shaxs va 
guruhlarning maqomi o‗zgarishi bilan bog‗liq ko‗chishlar. Vertikal va gorizontal 
mobillik ajratiladi. 

---

186 
MODEL
(fr
. modele –
namuna) — tarh, nimanidir tasviri tavsifi. 
MODERNIZATSIYA (siyosiy modernizatsiya) 
(fr. 
moderne
–
eng yangi, 
zamonaviy) — biror narsani yangilash, unga zamonaviy tus berish, uni zamonaviy 
talablarga muvofiq o‗zgartirish. Eski tuzumda umuman mavjud bo‗lmagan tuzulmaviy, 
differentsiyalashgan institutlar, mexanizmlar va ularning amal qilishi (plyuralistik 
partiyaviy va qonun chiqaruvchi tizim) ishlay boshlagan, an'anaviy, safarbarlikka moyil 
bo‗lgan avtokratik tizimlarning demokratik ―kelishuvchan‖ modelga o‗tish davri bilan 
bog‗liq 
bo‗lgan 
xususiy 
hodisadir. 
M.s.ning 
asosiy 
jihatlari 
urbanizatsiya, 
industriallashtirish, sekulyarlashtirish, demokratlashtirish, ta'lim va OAVlarning roli 
tasodifiy tarzda bo‗lmaydigan va bir-biri bilan aloqasiz namoyon bo‗lmaydigan 
hodisalardir. 
MODERNIZM (siyosiy modernizim)
— siyosatshunoslikda alohida ahamiyatga 
ega bo‗lgan maktab. Ushbu maktabning tarafdorlari (K.Rayt, M.Kaplan, K.Doich, 
D.Singer, E.Xaas) realizm nazariyachilarining an‘anaviy qarashlariga zid ravishda 
xalqaro munosabatlar modellarini fan-texnika revolyutsiyasi natijalari bilan bog‗lab olib 
borish kerakligini ta‘kidlab o‗tadilar. Ular xalqaro munosabatlarni ijtimoiy voqelik 
sifatida tahlil qilib, ularda qatnashayotgan tomonlarni rasmiy vazifa 
–
funksiyalarni 
bajarayotganliklarini ko‗rsatib o‗tadilar.