Namangan davlat universiteti arxivshunoslik kafedrasi

    Masjidi  Kalon  arxitekturasi. 

XVI  asr  boshida  o'troq  va  ko'chmanchi 

qabilalardan  tarkib  topgan  yangi  dinastiya  -  Shayboniyxonlar  Buxoroni 

ishg'ol  qilganlar.  XVI  asrning  kkinchi  yarmida  poytaxt  Samarqand  bo'lib 

qolsada,  Buxoro  Qoraxoniylar  davlatining  siyosiy  markaziga  aylangan. 

Bu  davrga  kelib  shahar  devorini  yana  qayta  qurish  zaruriyati  tug'ilgan. 

Shaharda hunarmandchilik va savdo  rivojlangan. Buxoro ko'p davlatlar bilan 

savdo  va  diplomatik  aloqalarni  o'rnatgan.  1557-yilda  erkin  savdoga  ruxsat 

so'rash uchun Buxoro vakillari Rossiyaga yuborilgan.

 

XVI-XVII  asrlarda  Buxoro  me‘morchiligi  va  binokorligi  gullab 

yashnagan.  Shaharning  bosh  rejasi  o'zgargan.  Shahar  qayta  qurilgan. 

---

 

 

Bugunga  qadar  saqlanib kelinayotgan madaniu  meros obyektlari,  inshootlari 

tiklangan.  Noyob  arxitekturaviy  yodgorliklarning  barpo  etilishi  Buxoroning 

o'ziga  xos  me'morchilik  maktabi  borligidan  va  o'sha  davrda  bu  maktabning 

naqadar rivojlanib ketganligidan guvohlik beradi. 

Ana  shu  rivojlangan  davrning  noyob  arxitektura  yodgorliklaridan  biri 

Masjidi  Kalondir  Masjidi  Kalon  joyida  dastlab  1121-yilda  Juma  masjidi  bunyod 

etilgan.  Vaqt  o'tishi  bilan  u  inshoot  vayronaga  aylangan.  1514-yilga  kelib,  bu 

inshoot  Masjidi  Kalon sifatida qayta qurilgan. 1097-yilda  Buxoroning  2500  yillik 

yubileyi munosabati bilan Masjidi Kalon obdon restavratsiya qilindi.