Namangan davlat universiteti arxivshunoslik kafedrasi

 Chor  Minor  madrasasi  arxitekturasi.   

XVII  asr  boshlarida  siyosiy 

jihatdan  mustahkamlanib,  Markaziy  Osiyo  yerlarida  Buxoro,  Xiva  va 

Qo'qon  xonliklari  tashkil  topgan.  Shu   davrdan  boshlab,  monumental  va 

ommaviy binolar barpo etish yana rivojlana boshlangan. Feodal davrining 

so'nggi  namunaviy  shahar  qurilishi  hisoblangan  Xivada  ko'plab  saroy, 

madrasa, 

masjidlar 

qurilgan. 

Xivadagi 

Tosh 

hovli, 

Qo'qondagi 

Xudoyorxon  o'rdasi,  Samarqanddagi  amir  saroylari  qurilish  uslubiga 

ko'ra  o'ziga  xos  tomonlari  bilan  ajralib  turgan.  Buxoroda  yangi  turdagi 

inshootlar,  shu  jumladan  Chor-Minor  barpo  etilgan.  U  o'zining  to'rt 

ko'rkam gumbazi bilan boshqa obidalardan ajralib turgan.

 

Chor  Minor  madrasasini  turkman  Xalifa  Niyozqul  1807 -yilda 

qurdirgan.  To'g'ri  to'rtburchakli  hovli  atrofida  bir  qavatli  ustun  ayvonli 

xonalar joylashtirilgan. Janubi-g'arb tomonidagi burchakda sinchli masjid 

qavatli  bo'lib,  pastki  qavati  madrasaga  kirish  uchun  yo'lak  vazifasini 

bajarsa, tepadagi ikirinchi qavat kutubxona bo'lgan. 

Madrasaga  kirish  qismi  noyob  me'moriy  yechimda  ishlangan. 

Markazlashma  yechim,  arka  gumbazli  imorat,  uning  to'rt  burchagida 

---

 

 

moviy  gumbazli  to'rt  minora  bunyod  etilgan  (nomi  ham  shundan 

olingan). 

Minoralarning  yuqori  qismi  geometrik  shaklda  koshin  bilan 

naqshlangan  va  tepasi  gumbazcha  shaklda  yakunlanib,  koshin  bilan 

qoplangan. 

Chor  Minor  sodda  arxitekturasi  hamda  ajoyib  kompozits iyasi  bilan 

XIX  asr  me'morchiligida  original  ko'rinishga  egadir.  O'sha  davrda  bu 

kompleksga  «Toqi  Sarrafon»dan  g'arbga  tomon  boraverishda  chap  qo'lda 

Olimxon karvonsaroyi ham barpo etilgan.