Тўловлар оқими
Кўрсаткич
|
Қурилиш
|
Ишлаб чиқариш
|
Йиллар
|
0
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
Тўловлар оқими
|
-1,5
|
-1,5
|
-2,0
|
0,375
|
0,625
|
1,25
|
1,25
|
1,25
|
1,25
|
1,25
|
1,25
|
2.2-формуладан фойдаланган ҳолда СДД кўрсаткичи ҳисоб-китоб қилинади:
Дисконт нормаси,%
|
0
|
2
|
5
|
6
|
8
|
10
|
12
|
15
|
СДД млн.сўм
|
3,5
|
2,46
|
1,61
|
0,93
|
0,37
|
-0,08
|
-0,45
|
-0,88
|
Шундай қилиб, 10 фоизга тенг дисконт нормасида инвестицион лойиҳа самарасиз ҳисобланади.
“Даромадлик индекси”(Д И) кўрсаткичидан фойдаланган ҳолда лойиҳа самарадорлигини баҳолаш ўзида дисконтлаштирилган капитал қўйилма(КҚ) ҳажмига келтирилган самаралар нисбати суммасини намоён этади.
ДИ=
бу ерда кt- t-вақт оралиғидаги капитал қўйилмалар ҳажми.
ИД кўрсаткичи етарличига СДД билан яқиндан боғлиқ. Ижобий ҳолатда СДД аҳамияти ДИ>1, ва аксинча. шунга мувофиқ, агарда ДИ >1 бўлса, инвестицион лойиҳа самарали, агарда ди<1 бўлса, лойиҳа самарасиз ва инвестор зарар кўради.
Кўриб чиқилган масаладаги даромадлик индексининг дисконт нормасига боғлиқлигидаги аҳамияти қуйидаги жадвалда келтирилган.
Дисконт нормаси,%
|
0
|
2
|
4
|
6
|
8
|
9,6
|
10
|
12
|
Даромад индекси
|
1,7
|
1,51
|
1,35
|
1,21
|
1,09
|
1,0
|
0,98
|
0,89
|
Дисконт нормаси 10 фоизга тенг бўлганда инвестицион лойиҳа самарсиз ҳисобланади.
Инвестицион лойиҳа даромадлилигининг ички нормаси(дин) ўзида ушбу лойиҳага мувофиқ келтирилган даромад дисконт нормасининг (Еин) нулга тенглигини намоён этади, яъни бунда келтирилган самаралар кўлами келтирилган капитал қўйилмаларга тенг. Мазкур кўрсаткич нисбатан қуйидаги номаълум еин кўлами тенгламасини ечиш орқали аниқланади:
бу ерда, Хt –t-вақтинча оралиқда капитал қўйилмаларни ҳисобга олмагандаги харажатлар.
Шундай қилиб олинган ДИН кўрсаткичи инвестор томонидан талаб этиладиган қўйилган капитал даромади нормаси билан таққосланади. Қачончи ДИН кўлами инвестор томонидан капитал даромад нормасига тенг бўлса ёки ошса ушбу лойиҳага қўйилган инвестиция ўзини оқлаган, аксинча бўлса оқламаган ҳисобланади.
Агарда сдд ва дин кўрсаткичлари бўйича муқобил(ўзароинкор этувчи) инвестицион лойиҳаларни таққослашда қарама-қарши натижалар олинса, устуворлик соф дисконтлашган даромад кўрсаткичига берилади.
Инвестицияни қоплаш муддати лойиҳа самарадорлигини дастлабки баҳолашдаги тез-тез қўлланиладиган кўрсаткичлардан бири ҳисобланади. У ўзида минимал эришиш мумкин бўлган вақт оралиғи(лойиҳани амалга оширишни бошлашдан) чегараси доирасида соф дисконтлаштирилган даромаднинг ижобий томонга (ва келгусидаям шундай қоладиган) ўзгаришини намоён этади.
1>
Do'stlaringiz bilan baham: |