Bog'liq Makro va mikro iqtisodiyot.pdf. Xolmatov N.
c) 17,5 yildan keyin; d )2 8 yildan keyin. G L O SSA R IY A tam a- ning o ‘zbek tilida nom la- nishi A tam a- ning ingliz tilida nom la- nishi A tam a- ning rus tilida nom la- nishi A tam aning m a’nosi 1. Inflyatsiya Inflation Инфля ция mamlakatda umumiy narxlar darajasining o ‘sishidir. Inflyat- siy a (lotincha inllatio - shishish, bo'rtish, taranglashish) ma'- lum davr mobaynida mam la katda baholar o'rtacha (u m u m iy) darajasining barqaror o'sishi, pulning xarid qobiliya- tini uzoq muddatli pasayishi. IJmuman olgan da inflyatsiya pul muomalasi qonunlarining buzili- shi shakli sifatida makroiq- tisodiy muvozanatning buzili- shini, talab va taklif nomuta- nosibligini anglatadi. 2. Ochiq namoyon bo ‘ I и vchi inflyatsiya Open inflation Откры тая инфляция narxlar darajasining yuqori dara- jada o 'sib borishida namoyon bo'ladi. 3. Yashirin inflyatsiya Closed inflation Поддав ленная инфляция . .
bu shunday holatki, bunda narxlar, bozor darajasida b o'li- shini ta'minlab turuvchilar (d a v lat) evaziga rasman o 'z g a r maydi, lekin tovar va xizmatlar sifatini pasayishi, defitsit vujud ga kelishi natijasida narxlarning. pulning qadrsizlanishini na- 24!
m oyon bo'lishi yashirish in flyatsiyani namoyon bo'layot- ganidan dalolat beradi. Talab inflyatsi ya si Inflation o f dem and И нфля ция спроса iqtisodiyotda talab keskin oshib ketishi va uni ishlab chiqa- rishning real hajmi bilan qondi- rish mumkin b o'lm ay qolgan sharoitlarda kelib chiqadi. Ya'n i, to"liq band 1 i 1 ikka yaqin sharoitda iqtisodiyotning ishlab chiqarish imkoniyatlari o 'sib borayotgan yalpi talabni qondi- rolmaydi. Ortiqcha talab esa, real tovarlar bahosining ortishi- g a iqtisodiy bosim beradi va talab inflyatsiyasi kelib chiqadi. Taklif inflyatsi ya si Inflation of supply И нфля ция предло ж ения bu, mamlakat iqtisodiyotida tovar va xizmatlar taklifining kamayishi natijasida tovar va xizmatlar baholarining oshishi- dan paydo bo'ladi. Bunday hollarda ortiqcha talab bo'lmasa ham tovarlarning baholari oshib boradi. Hatto ish bilan bandlik va Y A IM ishlab chiqarish kamaygan v il lari tovarlarning bahosi oshadi. Yalpi taklif qisqarishining asosiy sababi mahsulot birligiga sarflangan xarajatlarning o' si shi hisoblana- di. Bunda nominal ish haqi, xom ashyo va yo q ilg 'i narxlarining oshishi natijasida ishlab chiqarish tannarxi ham oshadi. Kutilayot gan inflyatsiya Expected inflation Ожидав мая инфляция bunda iqtisodiy agentlar inflyat siy a darajasini yild an -yilga m a ‘- lum darajada dinamik o'sishini
' oldindan biladilar. 7. Kutilma- gun inflyatsiya Unexpec ted inflation Неожи данная инфля ция bunda narxlar kutilmaganda bir- daniga yuqori darajada o'sib bo- radi va bu holat iqtisodiy agentlar uchun kutilmagan xolat bo'ladi. 8. Fillips egri chizig'i Curve o f Fillips Кривая Филипса Qisqa muddatli davrda ishsizlik va inflyatsiya darajalari o'rta- sida teskari bog'liqlik mavjud. Ishsizlik va inflyatsiya ko'rsat- kichlari o'rtasidagi o'zaro bog'liqlik ingliz iqtisodchisi A .V .Fillip s tomonidan aniqlan- gan. Fillips egri c h i z i g ’i ish sizlik va inflyatsiya darajalari o'rtasidagi teskari bog'lig'likn i xarakterlaydi. 9. A ntiinfl yatsiya siyosati Policy against inflation А н ти и н фляцион- ная политика baholar umumiy darajasini bar- qarorlashtirish. inflyatsion kes- kinlikni yumsh atishga yo'n alti- rilgan makroiqtisodiy siyosat. Antiinflyatsiya siyosati inflyat siyani yu zaga keltirgan sabab- larni tugatishga qaratilgan faol va inflyatsiya sharoitlariga m oslashishga qaratilgan passiv ko'rinishda bo'lishi mumkin. 17 - M A V ZU : D A V L A T N IN G M O N E T A R SIY O SA T I M avzuning o ‘quv maqsadi: Tulahulurda pul-kredit siyosati, uning maqsadlari va oqibatlari, pul-kredit sivosatini o'tkazish mexanizmi, qattiq va yum shoq pul- kredit siyosati, davlat pul-kredit siyosatining asosi, monetar va fiskal sivosatning hir-biriga b o g jiq /ig i haqida bilim va ko'nikm alarni shakllantirishdun iborat.
Tushunchalar va tayanch iboralar Davlalning bozor iqlisodiyoti rivojlanishiga aralashuvining zarurli, qattiq va yum shoq pul-kredit siyosati, ochiq bozordagi aperatsiyalar, hisoh-kitoh stavkasi, majburiy bank zaxira me'yori. p u l laklifi, pul, p u l mullipiikalari Asosiy savollar 1. Davlatning bozor iqtisodiyoti rivojlanishiga aralashuvining zarurligi va asosiy iqtisodiy funksiyalari 2. Iqtisodiyotning davlat tomonidan tartibga solish vositalari 3. Pul-kredit siyosati va uning maqsadi 4. Pul-kredit siyosatinin g asosiy vositalari 1. D avlatn in g bozor iqtisodiyoti rivojlanishiga aralashuvining zarurligi va asosiy iqtisodiy funksiyalari Milliy iqtisodiyotda makroiqtisodiy muvozanatni ta'minlab turish, uning samarali faoliyat olib borishiga erishuvida iqtisodiyotni tartibga solishni zarur qilib qo'yadi. lq tisod iyotn i tartibga solish yo'llari: - O ‘z - o ‘zini tartibga solish —Bozor m exanizm i orqali - lq t iso d iy o tn i markazlashgan tarzda tartibga solish —Davlat aralashuviga bozor m exanizm i orqali lqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solinishi-qonunchilik, ijro etish va nazorat qilish xarakteridagi tadbirlar tizimidan iborat. Iqtisodiyotning davlat tomonidan tartibga solish maqsadi - ijtimoiy va iqtisodiy barqarorlikni ta'minlash, barqaror iqtisodiy o 'sish ga erishish hamda lining o'zgaruvchan sharoitlarga moslashtirishdan iborat. Iqtisodiyotning davlat tomonidan tartibga solishn in g iqtisodiy
