N xojiyeva, B. Sharipov, sh. Muxsinov

§ 5. 4. Modul jalǵanıwı hám qosılıwı tiykarında quramalılıqtı bahalaw

Modullı programmalıq támiynat sisteması quramalılıǵınıń múmkin bolǵan modellerinen biri onıń modullarınıń tiykarǵı qásiyetlerine tiykarlanǵan - hár bir moduldıń jalǵanıwı hám hár bir modul jupin birlestiriw. Joqarıda, modullardıń jalǵanıwı hám birlestirilishi ushın cifrlı baha (0 den 10 ǵa shekem) berilgen. Aytqansha, hár túrlı avtorlar bul diapazonda moduldıń hár bir túri ushın azmaz basqasha bahalar beriwin unutpań. Programmalıq támiynat sistemasınıń quramalılıǵın S bahalaw ushın biz 0 den 1 ge shekem bolǵan cifrlı diapazondı tańlaymiz. Bunday halda biz joqarı jalǵanıw hám hálsiz birlespe nolǵa jaqın nomer menen xarakterlenedi dep shámbe etemiz. Sanday etip, S ma'nisi birine qanshellilik jaqın bolsa, PS sonshalıq quramalı baladı. Cifrlı bahoning ma'nisine bul jantasıw menen, CC (jalǵanıw kúshi) hám SC (jabısıp qalıw kúshi) koefficiyentleriniń bahaların 5. 2- kestede ko'rsetilgen tártipte o'zgertiw zárúr.

Modul jalǵanıw dárejesi
5. 2- keste

№ п/п	Modulli jalǵanıw	Jalǵanıw dárejesi
1.	Funktsional	0 (kúshli baylanıs)
2.	Informaciya (ketma -ket)	0,1
3.	Kommunikativ	0,3
4.	Procedurali	0,5
5.	waqıt boyınsha	0,7
6.	Logikalıq	0,9
7	Uyqaslıq boyınsha	1 (hálsiz baylanıs)

Eger A modulı o'zgerse, B hám C modulların o'zgertiw kerek baladı (birinshi dárejeli baylanıslılıqlar ). Biraq, moduldı o'zgertirgennen keyin, C modulı o'zgertirilgen sanda de, B modulın o'zgertiw kerek bolıwı múmkin (eginwi dárejeli ǵárezlilik: qırlar ac - cb). 4-suwretden ko'rinip turıptı, olda, B modulı ushın úshinshi dárejeli baylanıslılıq de bolıwı múmkin: ac - cd - de - eb qırları (shet eb noqat sızıq penen ko'rsetilgen)

5. 4-súwret. Programma modulları grafi

Hár qanday modul juftligi arasındaǵı baylanıslılıqlardı tolıq súwretlew ushın tolıq baylanıslılıq matritsasi esaplanadı. Bul to'mendegi basqıshlar ketma -ketligi járdeminde ámelge asıriladı. 1. Grafik daǵı hár bir modul jupi arasındaǵı barlıq jollardı (cikllerden tısqarı ) tabıń. 2. Hár bir tabılǵan joldıń itimallıqların sáykes keletuǵın ayqulaqlar ushın itimallıqlar tuwındı retinde esaplań. 3. Modullar arasındaǵı baylanıslılıqlardı jollar múmkinshiligın esapqa alǵan halda esaplań, lekin jollardı bir-birin biykar etiwshi dep esaplamań. Nátiyjede, modullardan birin, eger basqası o'zgerse, o'zgertiw kerek baladı (itimal, bul koefficient simmetrik bolmaǵan dep shámbe etiledi).
Mısal. 5. 4-suwretde ko'rsetilgen modullar grafi ushın modullardıń jalǵanıwı hám qosılıwın xarakteristikalaytuǵın to'mendegi dáslepki maǵlıwmatlar berilgen bolsın :
sA = 0,5; sB = 0,7; sC = 0,3;
sD = 0,9; sE = 1,0; cAB = 0,5;
cAC = 0,7; cCB = 0,3; cCD = 0,1;
cDE = 0.3.

Graf ayqulaqlarınıń itimallıǵına sáykes keletuǵın birinshi dárejeli matritsaning elementlerin esaplaymiz: