N. X. Ermatov, D. G‘. Azizova, N. M. Avlayarova, B. Yu. Nomozov, R. S. Bekjonov, A. I. Abdiraz а kov, M. X. Ashurov

VIII.7
–
rasm.
 
«Shakarbuloq» NTQ ning prinsipial sxemasi (keyingi uzgartirish kiritilgan)

---

116 
 
joylashtirilgan.  Uning  vazifasi  favqulotda  vaziyatda  xovuzdagi  suvni  texnologik  va 
tovar  rezervuarlari  atrofida  joylashtirilgan  3  dona 
o‘t
 
o‘chi
rish  gidrantlariga  etkazib 
berishdan iborat.  
 
VIII.6. Kondan qazib olinayotgan gazlar tarkibi va ularning 
salbiy ta‘sirlari
 
Kondan  qazib  olinayotgan  tabiiy  gazlar  tarkibida  qattiq  zarrachalar  (qum, 
karroziya 
mahsulotlari), 
og`ir 
uglevodorodlar 
(kondensatlar), 
suv 
bug`i, 
vodorodsulfid,  is  gazi  va  inert  gazlar  uchraydi.  Gaz  tarkibida  mexanik 
qo`shimchalarning  bo`lishi  gaz  bilan  o`zaro  ta‘siri  bo`lgan  quvurni,  kompressor 
metall  qismlarini  va  boshqa  jihozlarni  errozik  yemirilishiga  olib  keladi.  Bundan 
tashqari  mexanik  qo`shimchalar  quvurga  o`rnatilgan  armaturalarni,  o`lchash 
asboblarini ifloslantirib ishdan chiqazadi hamda quvurni ma‘lum qismlarida yig`i
lib 
qolib,  uni  qirqim  yuzasini  kamaytiradi.  Bu  o`z  navbatida  gaz  o`tkazuvchanlik 
qobiliyatini  kamaytiradi.  Gaz  tarkibida  og`ir  uglevodorod  (kondensat)  lar  bo`lishi 
quvurning 
past 
joylarida 
suyuq 
holatga 
o`tib 
yig`iladi 
va 
quvurning 
o`tkazuvchanligini yomonlashtiradi hamda quvurni zanglashiga olib keladi. 
Gaz  tarkibidagi  namliklar,  ma‘lum  sharoitda  gaz  aralashmasi
  bilan  qorsimon 
ko`rinishidagi  gaz  gidratlarini  hosil  qiladi,  quvurning  o`tkazuvchanligini 
yomonlashtiradi, xatto butunlay o`tkazmaydigan qilib quyib avariya holatlarini sodir 
qilishi mumkin. 
Masalan: