N. N. Rasulova z. Q. Jumayeva

R a h b a r
| L o y ih a la r y o 'n a lt ir u v c h is i
F u n k s io n a l r a h b a rla r
14.6-chizma. Loyihali boshqaruv strukturasi
M ah su lotli struktura.
T ashkilot m iqyosining kengayishi bilan chiziqli- 
funksional strukturada k o ’p gina kam chiliklar vujudga keladi va eng asosiysi 
m ehnat natijasi va foydaning bir qismini tasarru f etish huquqi orasidagi aloqa 
y o ’qoladi. Bu esa ishchilam i sam arali m otivlashtirishga to ’sqinlik qiladi. Bundagi 
m uam m olam i b artaraf etish uchun m ahsulotli prinsipga asoslangan tashkiliy 
strukturani tuzish kerak. M ahsulotli strukturada k o ’pgina funksional b o ’lim lar
203

---

firm a darajasida m arkazlashgan va barcha ishlab chiqarish b o ’lim lariga xizm at 
qiladi. B undan tashqari ishlab chqarish strukturasida yangi m ahsulotni ishlab 
chiqarish, sotish, buxgalteriya b o ’lim lari bor, ular faqat o ’z m ahsuloti uchun 
ishlaydi.
M ahsulotga k o ’ra boshqaruvning afzalligi axborotlam ing k elish y o ’llari va 
oqim ining qisqarishida, yakka boshchilik tam oyiliga to ’la rioya qilinishida, 
boshqarishning yuqori bosqichlarini m ayda jo riy vazifalardan xalos qilishda 
nam oyon b o ’ladi. B unday struktura bozorda talabning o ’zgarishiga tezkor 
m unosabat bildirishga qodir.
M ahsulotli strukturaning asosiy ustunliklari: tashqi m uhitga tez m oslashish, 
m ahsulot xarid qiladigan istem olchilar ehtiyojini yuqori darajada qondirish, 
x odim lam ing m ahsulot ishlab chiqarish bilan m osligi va yuqori darajadagi 
m otivasiya.
K am chiliklari: m arkazlashgan funksional xizm atlar hisobidan xodim lar soni 
oshadi, um um iy m aqsadlarga erishish qiyinlashadi.
A lohida m ahsulot b o ’lim lariga q o ’llaniladigan turli xildagi m oliyaviy 
m ustaqillik k o ’rinishlari m avjud. Bu bankdagi firm a hisob raqam i doirasida 
subschetning ajratilishi; bankdagi m axsus korrespondensiya schctining ajratilishi; 
m ustaqil yuridik shaxs sifatida hisob raqam ining ajratilishi.