|
2. M a h su lo t y a r a tis h fu n k s iy a s i
orqali m arketing faoliyatida yangi
m ahsulotlam i yaratish, yangi m ahsulotlar ishlab chiqarishni tashkil etish, ishlab
chiqarish sohasiga tovar raqobatdoshligi va sifatni boshqarish, shuningdek tovar
siyosatini ishlab chiqish m asalalari hal etiladi.
3 . S o tish fu n k s iy a s i
orqali tovarni taqsim lash va sotish siyosatini ishlab
chiqish, savdo-taqsim ot tarm o g ’i orqali sotuvni tashkil etish, yuk tashishni va
om borga joylashtirishni tashkil etish, tovar aylanm asini aniqlash, taqsim ot tizim ini
fizik oqim larini nazorat qilish v a sotishni tahlil etish o ’rganiladi.
4. T o v a r n i siljitish fu n k s iy a s i
natijasida sotishni ra g ’batlantirish va reklam a
siyosatini ishlab chiqish; sotishni ra g ’batlantirishni sam arali instrum entlarini
asoslash; tovarni siljitish to ’g ’risida m ultim edia texnologiyalarini asoslash; ichki
firm a reklam asini tashkil etish; sotuv ishlarini rag ’batlantirish; pablik rileyshnzni
tashkil qilish va boshqalar to ’liq o ’rganiladi.
5. N a r x n i ta sh k il etish fu n k s iy a s i
orqali narxni shakllanish strategiyasi va
taktikasini ishlab chiqish; sotuvni har bir bozori uchun h ar b ir m ahsulot uchun
yashash davrini turli bosqichlarida narx m atrisasini tuzish; jo riy narxlar o ’zgarishi
m exanizm ini tuzish; raqobatchi narxini tahlil qilish; yangi m ahsulot uchun narx
belgilash kabilar hal etiladi.
6. M a r k e tin g -m e n e jm e n t fu n k s iy a s i
esa m arketingni boshqarishni tashkil
etish; nazorat qilish, m arketing xizm atini tashkiliy tuzilishini ishlab chiqish,
m arketing faoliyati tizim ida boshqaruv qarorlarini optim allashtirish, audit,
m arketing xizm ati faoliyati sam aradorligini baholash kabilam i o ’rganadi.
Iste’m olchi va bozorni to ’liq o ’rganish natijasida xaridorlarga m o ’ljallangan
m arketing strategiyalarini ishlab chiqish m um kin b o ’ladi. M arketing m enejm ent
m aqsadli bozorlam i tanlash ham da ular bilan m anfaatli aloqalar o ’m atish ilmi va
san ’atidir. M arketing b o ’yicha m enejem ing m aqsadi - m aqsadli xaridorlarni saqlab
qolish va k o ’paytirish uchun tovam i yaratish, etkazish va uzatish bilan b o g ’liq
qadriyatlar yaratishdan iborat. M aqbul m arketing strategiyasini ishlab chiqish
181
m aqsadida m arketing b o ’yicha m enejer 2 ta savolga ja v o b topishi lozim: qanday
xaridorlarga xizm at qilam iz (m aqsadli bozorim iz qaysi?) va bu xaridorlarga
qanday qilib yaxshiroq xizm at qilishim iz m um kin (qanday qadriyatlam i ta k lif
etyapm iz?).19
M arketing funksiyalari firm ani boshqa funksiyalari, y a ’ni ishlab chiqarish,
kadrlar, m oddiy texnika ta ’m inoti, m oliyaviy, buxgalteriya hisobi funksiyalari
bilan birga am alga oshiriladi.
M arketingning funksiyalari
x o ’ja lik
yurituvchi
su b ’ektlarning boshqa
funksiyalaridan farqi shundan iboratki, m arketing funksiyalari x o ’ja lik yurituvchi
su b ’ektlar, uning iste’m olchilari, m ijozlari o ’rtasida ayirboshlash jarayonini
am alga oshirish va tashkil etishga qaratilgandir. SH uning uchun ham m arketing
funksiyalari doim o o ’zgarib boradigan ehtiyoj ham da talabni shakllanishi,
yaratilishi va rivojlanishiga ta ’sir etadi.
M arketing
-
bozorda
vujudga
keladigan
iqtisodiy
m unosabatlam i
faollashtirish uslublarini, tovarlam i ishlab chiqarish ham da sotish m uam m olarini
yaxlit, tizim li echish uslublarini, bozorda vujudga keladigan o ’zgarishlarga tezda
m oslashish, iste’m olchilarga tabaqali yondashish, raqobatbardosh yangi tovarlam i
vujudga keltirish va ulam i ishlab chiqarishni tashkil etish, k o n ’yunkturani
o ’rganish va bashorat qilish ham da ta'sirch an reklam ani rivojlantirish m asalalarini
o ’rganishni o ’z oldiga m aqsad qilib q o ’ygandir.
M arketing korxonani boshqarish bilan b o g ’liq vazifalam i o ’zida qam rab
oladi. M arketing m ahsulot, m oliya, buxgalteriya va inson resurslarini hisobga
olgan holda birgalikda ishlashi kerak. B unda nafaqat jo riy iste’m olchilar talabi,
balki kelgusida uzoqqa m o ’ljallangan talabni o ’rganish m uhim lashadi.
K orxona oldiga q o ’ygan m aqsadlariga erishish uchun m arketing quyidagi
m uhim vazifalam i hal etishi lozim:
>
xaridorlar ehtiyojini o ’rganish va aniqlash;
>
narxning faoliyatini xaridorlar ehtiyojiga m oslashtirish;
>
avvalo talab va ta k lif to ’g ’risida olingan m a ’lum otlar asosida bozom i
o ’rganish;
>
tovarlar reklam asini tashkil etish, xaridorlam i tovarlam i sotib olishga
qiziqishini orttirish;
>
tovar yaratuvchi yoki uni sotuvchi narx tadqiqotlarini am alga oshirish
uchun m a ’lum otlar to ’plash va tahlil qilish;
>
tovam i bozorga chiqarishdagi b archa xizm atlar to ’g ’risida m a ’lum otlar
olish;
•
14 P h .K o tler. G. A rm stro n g . P rin cip les o f M ark etin g . - 14-th ed itio n , U p p e r Sad d le R iv er, N .J.:P ren tice H all,
2012
.
182
>
to ’ldiruvchi tovarlar va o ’m ini bosuvchi tovarlar to ’g ’risida axborot
y ig ’ish;
>
tovarlarga b o ’lgan talabni istiqbollash, ulam i am alga oshirishni nazorat
q ilishdan iboratdir.
M arketingni vazifalari quyidagi 13.1-chizm ada berilgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
