N. M. Alovddinova Ilmiy va pedagogik xizmatlar markazi direktori

194
QISHLOQ XO‘JALIGI TEXNOLOGIYASI YO‘NALISHI
ESLATMA
Mazkur amaliy mashg‘ulotni xona sharoitida yoki maktab bog‘ida xavfsizlik 
texnikasi qoidalariga amal qilgan holda bajarish mumkin.
11-§. CHORVACHILIK, CHORVA HAYVONLARNI SAQLASH 
VA PARVARISH QILISH
Qishloq xo‘jaligi ikki katta tarmoqdan: 
o‘simlikshunoslik
va 
chorvachilik
dan iborat. 
Har ikkala tarmoq bir-biri bilan uzviy bog‘liq holda rivojlanadi. Har ikki tarmoq bir-
birining rivojlanishi uchun xizmat qiladi. Chorva xo‘jaligi uchun ozuqani o‘simliklardan 
yoki qayta ishlangan chiqindilardan olinadi. Chorva mollari va ulardan olinadigan oziq-
ovqat mahsulotlari insonlar uchun o‘ta zarur hisoblanadi. Chorvachilikning taraqqiy 
etishi va mahsuldorligi dehqonchilikning rivojlanishi, yerdan intensiv foydalanish bilan 
chambarchas bog‘liq. 
IV BOB. CHORVACHILIK ASOSLARI
7. Payvand joyi polietilen 
plyonka bilan o‘raladi, 
qalamchaning uchiga esa 
bog‘ mumi surtib qo‘yiladi.
8. Payvand qilingan 
qalamchalar tuproq 
aralashmasi bilan 
to‘ldirilgan qutiga solinadi 
va usti yopiq joyda 
saqlanadi.
9. Payvand joyi bitib 
ketganidan keyin plyonkani 
olib tashlash va o‘simlikni 
gultuvak yoki ochiq yerga 
ko‘chirish mumkin.
2. Ishni yakunlash, ish o‘rnini yig‘ishtirib, tartibga keltirish. 
3. Asbob-uskuna va maxsus idishlarni tozalash, yaroqsiz yoki nosoz holga kelganlari 
haqida o‘qituvchiga xabar berish.
@edurtm_uz

---

195
• qoramolchilik;
• yilqichilik;
• tuyachilik;
• baliqchilik;
• parrandachilik;
• qo‘ychilik;
• echkichilik;
• bug‘uchilik;
• quyonchilik;
• asalarichilik.
Chorvachilik tarmoqlari:
Obikor dehqonchilik 
bilan shug‘ullanadigan 
va shaharlar atrofidagi 
xo‘jaliklar.
Obikor va lalmikor 
yerlar hamda tabiiy 
ozuqa bazasi bo‘lgan 
cho‘llar.
Tabiiy yaylovlari bo‘lgan, 
asosan, chorvachilik 
bilan shug‘ullanadigan 
xo‘jaliklar.
O‘zbekistonda qoramolchilik uchta alohida hududga ajratiladi:
1) sof sutchilik 
hududi
3) ixtisoslashtirilgan 
go‘shtdor qoramolchilik 
hududi
2) sut-go‘sht 
yetishtirish hududi
Chorvachilik
– qishloq xo‘jaligining chorva mahsulotlarini yetishtirish maqsadida 
chorva mollarini urchitish bilan shug‘ullanuvchi tarmog‘i.
Chorvachilik aholini 
ish hayvonlari
(ot, ho‘kiz, eshak, tuya, bug‘u va h. k.), 
oziq-ovqat 
mahsulotlari
(sut-qatiq, go‘sht, yog‘, tuxum va h. k.)bilan, yengil sanoatni 
xomashyo
(jun, 
teri, mo‘yna va h. k.) bilan, qishloq xo‘jaligini esa 
organik o‘g‘it
(go‘ng) bilan ta’minlaydi.
Chorvachilik mahsulotlari va chiqindilaridan ayrim ozuqalar (yog‘i olingan sut, 
go‘sht-suyak uni, suyak uni va boshqa), shuningdek, har xil dori-darmon preparatlari 
(shifobaxsh zardoblar, gormonal preparatlar va h. k.) olinadi.