N. J. Toshmanov rivojlanish biologiyasi fanidan laboratoriya mashg

Multipotentsial  gliya  kam  differentsiallangan  hujayralardan  iborat  bo„lib,  bo„linish  va 

differentsiallanish  qobiliyatiga  ega.  Bu  hujayralar  boshqa  tipdagi  makrogliya  hujayralar 

shakllanadi.  

Mikrogliya    hujayralar  tanasida  uncha  katta  bo„lmagan  noto„g„ri  shaklda  o„simtalar 

chiqadi.  Shu  o„simtalar  yordamida  amyobasimon  harakatlanishi  mumkin.  Mikrogliya  halok 

bo„layotgan neyron, nerv tolasi va bakteriyalarni fagotsitoz qilish qobiliyatiga ega.  

Nerv tolalari deb glial parda bilan o„ralgan nerv hujayralarining o„simtalariga (neyrit va 

dendritlarga)  aytiladi.  Nerv  tolalari  pardalarining  tuzilishiga  ko„ra  ikki  gruhga  bo„linadi:  1) 

mielinsiz nerv tolalari; 2) mielinli nerv tolalari. 

Mielinsiz  nerv  tolalari  asosan  vegetativ  nerv  sistemasining  nerv  stvollarini  hosil  qiladi. 

Mielinsiz  nerv  tolasi  neyrolemmotsit  bilan  o„ralgan  o„q  silindridan  iborat.  Bunda  Shvann 

hujayrasining qobig„i o„q silindrni g„ilof  singari o„rab turadi.  

Mielinli  nerv  tolalari  uzun  ipsimon  tuzilishga  ega  bo„lib,  bu  tolalar  mielinsiz  tolalarga 

qaraganda ancha yo„g„on va ularning diametri 1 –20 mkm gacha etadi. Pardaning mielinli qismi 

ma‟lum bir  masofada uziladi. Bularni Ranve bo„g„iqlari  yoki tugun bo„g„iqlari deb atalib, ular 

qo„shni  neyrolemmotsitlar  (Shvann  hujayralari)  chegarasida  joylashadi.  O„z  taraqqiyot  davrida 

bo„lg„usi  mielinli  nerv  tolasining  o„q  silindri,  mielinsiz  nerv  tolasi  kabi,  Shvann  hujayralari 

tizimchasiga botib kiradi va neyrolemmotsit sitoplazmasiga o„raladi.