N iz o m iy n o m id a g I to sh k en t davlat ped a g o g ik a universiteti mamasoli jumaboyev

cho'zadi. Lekin u Chayonning xiyonatini «Sen bilmaysanmi Chayonning
muddaosi, xoh do'stning ko'ksiga, xoh dushmanning orqasiga bo'lsin nish
urishdir» degan javobini eshitgach, uni halok qiladi. Gulxaniy bu masali
orqali Chayonga o'xshagan odamlar bilan do'st va xamroh bo'lmaslikka,
kishi o'zini va taqdirini o'shanday kishilarga topshirib qo'ymaslikka chaqiradi.
Chayon butun umri bo'yi birovlaiga yomonlik qilgan, ulaiga ziyon-
zahmat yetkazgan, yaxshilikni bilmaydigan, yaxshilikka yomonlik
qaytaradigan, xiyonatkor toifalaming ramziy obrazidir.
Gulxaniy shu zaylda hozirgi zamon o'zbek bolalar adabiyotining
maydonga keUshida barakali hissa qo'shgan qalamkashdir.

---

HAMZA HAKIMZODA NIYOZIY
(1889-1929)
Hamza Hakimzoda Niyoziy 1889 yilda Qo‘qon shahrida tabib oilasida
tavallud topdi. Uning pedagoglik faoliyati 1911 yildan boshlandi. U dastlab
Qo‘qon shahrining Hojibek guzarida kambag'allaming farzandlari va yetim-
esir bolalar uchun maktab ochdi.
Hamza mehnatkash xalq ommasi va uning bolalarini o'qitish va
tarbiyalash maqsadida, ulami moddiy jihatdan ta’minlashni nazarda tutib
«Yordam jamiyati» tashkil qildi. Bu jamiyat orqali u o'quvchilami o'quv
qurollari, kiyim-kechak va oziq-ovqat bilan ta’minlab turdi.
1914 yilda jahon urushining boshlanishi Turkiston boshiga tushgan
balo bo‘ladi. Urush ta’sirida mehnatkash xalq yanada qashshoqlashadi,
bolalar nihoyatda ayanchli ahvolda yashaydilar. Bu hoi Hamzaga ta’sir qiladi.
Shoir ulaming og‘ir ahvolini ifodalovchi she’r va maqolalari bilan matbuotda
muntazam ravishda qatnashib turadi. Hamza 1914 yilda «Sadoi Turkiston»
ro‘znomasida bosilgan she’rida xalq ahvolini shunday ta’riflaydi: