N iz o m iy n o m id a g I to sh k en t davlat ped a g o g ik a universiteti mamasoli jumaboyev

kitobxonlar orasida katta shuhrat topdi va ulaming sevimli asarlaridan
biriga aylanib qoldi.
Bu asar bolalarning tushunchasini kengaytirishda va so'z
boyliklarini oshirishda katta rol o'ynaydi, ularni aqlli, fahm-farosatli
bo'lishga da’vat etadi, haddan ziyod o'y-xayolga berilmaslikka
chaqiradi.
Fahm-farosatsiz pashsha hayvon, jonivor va hasharotlardagi
o'zlariga yarashiq dumlarni ko'rib, o'zida ham ana shunday chiroyli
dum bo'lishini orzu qilib qoladi. U o'zining bu orzu-niyatini amalga
oshirish maqsadida turli narsalardan dum so'raydi, farosatsizligi tufayli
o'zini o'zi sharmanda qiladi. Mana kiyikning pashshaga javobi:
— О‘zing qanday maxluqsan,
Dumni berib bo'lmaydi.
Agar dumim bo ‘Imasa
Bolalarim ko ‘rmaydi.
Quvib qolsa bo'rilar
Bekinaman o'rmonga,
Bolalarim yugurar
Men bekingan tomonga.
Men bekingan joyimdan
Chiqarmayman unimni,
Ko'rsataman ularga
Faqat oppoq dumimni.
Dumni ko 'rgan bolalar
Meni topib oladi.
Dushmanlarim topolmay
Og'zin ochib qoladi.
Surbet pashsha barchadan dakki eshitishiga qaramay, dum so'rashda
davom etadi. Oxiri sigirga murojaat qiladi.

---

Sigir oq ko'ngillilik bilan uning iltijosini rad etadi. Lekin suibet pashsha
undan uzr so‘rab, nari ketish o'rniga sigiming ustiga qo'nib, uni chaqa
boshlaydi. Shoir ham:
Jahli chiqdi sigiming
Indamayin tik turdi.
Pashsha yana chaqqanda
Dumi bilan bir urdi.