N I z o m I y n o m I d a g I t o s h k e n t d a V l a t p e d a g o g I k a u n I v e r s I t e t I h a y d a r o V f. I

V.D .NEBIL IT SIN
1930-19 7 2 -y illa r  o ra s id a   V .D .N eb ilits in   inson  nerv   s istem asin in g   ishlov  tajriba 
q o 'll a n m a s i n i  k a s h f  qilgan.
V .D .N eb ilits in n in g   as o s iy   tadqiqotlari  nerv   s i s te m a sin in g   ins onlar  x arak terid a 
bir -biridan  farq  qilishi  va  ajralib tu rishi  m asa la la rig a  b a g ‘ishlangan.
JAN  PIAJE 
(
1896
-
1980
)
Shv ey ts ariy a  psixolo gi,  J e n e v a   g en etik   p sixolo giyasi  asoschisi  J.Piaje   1896-yil 
9  a v g u std a   N e v s h o te l d a   d u n y o g a   keldi.
J.Piaje   aso siy   d iq q a t - e ’tiborini  b o la n i n g   fazo.  vaqt,  son  va  sabab  t o 'g 'r i s i d a g i  
tasav vurlari  h a m d a   qa bul  qilishi  v a   axloqiy  rivojlanishiga  q aratgan  holda,  bola lard agi 
nutq  va  fikrlash  ja r a y o n la r in i  o 'r g a n i s h g a   b a g 'is h la d i.  K eyin chalik   u  inte ilektn ing 
rivojlanishini  o ' r g a n i s h g a  e ’ti b o r qarat di.
01 
im  t o m o n id a n   quy id ag i  asarla r  yaratilgan:  “ B ola lar  intellektinin g  paydo 
b o 'li s h i"   (1936),  " B o la   to m o n id a n   reallikni  tu z i s h ”  (1937).  U n in g   e n g   k o ‘zga 
k o 'r i n g a n   asarlari  “ B ola   nutqi  va  fikrla shi”  (1923),  “ G e n e tik   e p te n io lo g iy a g a   kir ish’" 
( 1 9 4 9 - 1950),  " S t r u k tu r a li z m ”  (1968),  “ G e n e tik   p s ix o lo g iy a   m u a m m o l a r i "   (1972).
J.Piaje  o 's m i r   va  b o la n i n g   in tellektual  rivojlanishidagi  bosqichlar  gipotezasini 
ilgari  surdi.  U n in g   g ip o te z a sig a   k o 'r a ,   in tellektual  rivojlanishni  quyid agi  bosqichla rg a 
ajratish  m u m k in :  s e n s o m o to r   intellekt  (2  v o shgacha),  deoperator  intellekt  (6-7 
y o sh g ach a),  formal  am a lla r  (15  y o sh g ach a).
J.Piaje  1980-yil  17  s e n t y a b rd a  J e n e v a d a  vafot  etdi.
110

---