N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva Shaxsiy KoMPyuter va ofis qUrilmaLarIGa texnik xizmat ko‘rSatish

Videoadapterni o‘rnatish (
a
), adapterni mahkamlash (
b
).

---

126
7.3. Videoadapterni sovitish tizimi
150 W quvvatli lampochka energiyani qancha iste’mol qilsa, 
videoadapterlar ham shuncha energiya iste’mol qiladi (ham 
issiqlik ajaratadi). Bitta kremniy chipi yuzasidan ajralayotgan 
bunday issiqlik miqdori osongina kristalni kuydirishi mumkin. 
Shuning uchun issiqlikni o‘z vaqtida barqaror va kuchli kulerlar 
yordamida tarqatish kerak. Grafik protsessor yoki xotira sovitish 
tizimisiz qizib ketishi mumkin, bu o‘z navbatida kompyuterning 
«osilib qolishiga» yoki videokartaning ishdan chiqishiga olib 
keladi.
Sovitish issiqlik o‘tkazuvchan materiallar va radiatorlar 
yordamida passiv amalga oshirish mumkin bo‘lganidek, agar 
ventilator ishlab tursa, faol amalga oshiriladi. Ammo ventilator 
ishlaganda shovqin darajasi katta bo‘ladi.
7.9-rasm. radiator.
Radiatorlar.
«Radiator» (heatsink) so‘zi 
ostida passiv sovitish tushuniladi. Radiator 
issiqlikni tarqatish va havo bilan issiqlik 
almashuv maydonini kattalashtirish hiso-
biga, o‘zi ulangan chipning haroratini pas-
aytiradi. Bu maqsadga erishish uchun ra-
diatorlar, odatda, qovurg‘adan
foydalanadi. 
Ular grafik protsessorlarda hamda xotira 
chiplarida o‘rnatiladi (7.9-rasm).
Issiqlik naychalari.
Passiv sovitish tizimli videokartalar 
ko‘pin cha issiqlik naychalaridan foydalanadi. Radiatorning yuzasi 
qanchalik katta bo‘lsa, issiqlik shunchalik yaxshi qaytariladi 
(ko‘pincha venti lator yordamida). Ammo ba’zan bo‘sh joyning 
cheklanganligi uchun chipning o‘zida katta radiatorni o‘rnatish 
qiyin bo‘ladi. Bunday vaziyat larda issiqlik naychalari yordam 
beradi, chunki ular chipning qiziyotgan qismidan radiatorga 
issiqlikni uzatishni kuchaytiradi. Chip ustiga issiqlik o‘tkazishi 
yuqori bo‘lgan materialdan ishlangan plastina yotqiziladi. So‘ngra

---

127
7.10-rasm.