N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva Shaxsiy KoMPyuter va ofis qUrilmaLarIGa texnik xizmat ko‘rSatish

1.2. K
ompyuterlarning asosiy texnik ko‘rsatkichlari
Samaradorlik
. Bu ko‘rsatkich taktlash chastotasi (Hz) va 
tezkorlik (operatsiya/s) kabi texnik ko‘rsatkichlari bilan uzviy 
bog‘liq. Kompyuter rivojlanishining dastlabki davrida iqtisodiy, 
muhandisli-texnik, matematik kabi turli masalalar uchun 
unumdor likni baholashning o‘rtacha qiymati olinar edi. Haqiqiy 
tezlik ko‘rsatkichlarini aniqlash bo‘yicha maxsus testlar mavjud 
bo‘lgan va hozir ham mavjuddir. So‘ngi paytlarda unumdorlik 
ko‘rsatkichining o‘lchov birlik sifatida sekundiga million 
operatsiya bajarishidan foydalana boshlashgan:
 
–
MIPS
(MIPS – Millions Instruction Per Second – se-
kundiga million buyruq) – qayd qilingan vergulli ko‘ri-
nishdagi sonlar ustidagi operatsiyalar uchun;
 
–
MFLoPS
(MFLOPC – Millions of Floating point 
Operation Per Second) – suzuvchi vergulli ko‘rinishdagi 
sonlar ustidagi operatsiyalar uchun;

---

8
 
–
GFLoPS
(GFLOPS – GigaFLOPS) – qayd qilingan 
vergulli ko‘rinishdagi sonlar ustida sekundiga milliard ope-
ratsiyalar soni.
Asosiy protsessor so‘zining (razryad) uzunligi. 
Bu ikkilik 
sonlar razryadlari ustida ishlov berish, uzatish yoki saqlash 
opera tsiyalari bajarilishining maksimal soni. Razryadlik qancha 
katta bo‘lsa, unumdorlik shunchalik yuqori bo‘ladi. Mashina 
so‘zi uzunligi asosiy protsessorni loyihalashtirish jarayonida 
belgilanadi va bu uzunlik kompyuterning malumotlarga ishlov 
berish tezligi, hisoblashlarning aniqligi va manzillashtiriladigan 
tezkor xotira hajmi kabi funksional ko‘rsatkichlarini belgilaydi. 
Mashina so‘zining uzunligi protsessorning ichki registrlarining 
hamda manzil va ma’lumotlar ichki shinalari razryadligiga ta’sir 
ko‘rsatadi.