N. Husanov, S. Shokirova, K. Shayxova

ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR 
Zahiriddin Muhammad Bobur–buyuk davlat arbobi, olim, mutaffakkir adib. 
Bobur yoshligidanoq davlatini idora qilgan. Bobur davlat arbobi sifatida o‘z xalqini 
o‘ylab iqtisodiyotga (reforma) isloh ishlarini kiritgan. Xalqning turmush sharoitini 
yengillashtirgan. 
Bobur elga tanilgan adib, uning “Boburnoma” nasriy asari esa dunyoga 
mashhur. Bu asar bir necha tillarga tarjima qilingan, shu bilan birga Bobur lirik 
shoir. Uning g‘azallarida sevgi, hijron, vatan ishtiyoqi motivlari kuylanadi. Bobur–
olim, u o‘zbek tilshunosligiga yangilik kiritdi, ya’ni o‘zbek alifbosini yaratdi. Bu 
alifbo 4 yil hukm surdi, keyin bekor qilindi. 
Bobur vatandan yiroqda bo‘lsa ham, Vatan ishtiyoqida yashaydi, u umrining 
oxirigacha Vatan sog‘inchi bilan yashaydi. U Agrada vafot etadi. 
Topshiriq:
1. Matnni o‘qing va savollar tuzing. Undosh tovushlar talaffuziga e’tibor bering. 
2. Savollar asosida so‘zlab bering.
3. Shoirning quyidagi ruboiylaridan namunani yod oling. 
Har kimki vafo qilsa, vafo topqusidir, 
Har kimki jafo qilsa, jafo topqusidir. 
Yaxshi kishi ko‘rmagay yomonlik hargiz 
Har kimki yomon bo‘lsa, jazo topqusidur. 
Yod etmas emish kishini gurbatda kishi, 
Shod etmas emish ko‘ngilni mehnatda kishi 
Ko‘nglum bu g‘ariblikda shod o‘lmadi oh, 
Gurbatda suykmas emish, albatta kishi. 
AMIR TEMURNING IQTISODIY SIYOSATI 
Sharq iqtisodiy tafakkurining rivojlanishida ulug‘ bobokalonimiz, sohibqiron, 
buyuk sarkarda Amir Temurning iqtisodiy g‘oyalari, u ishlab chiqqan va amalda 
yuritgan iqtisodiy siyosat mislsiz ahamiyatga ega Temur iqtisodiy g‘oyalarining 
o‘ziga xos ulug‘vorligi shundaki, ular xayoliy emas, balki aniq hayotdan kelib 
chiqqan va unda o‘z ifodasini topgan. 

---

 52
Temurning iqtisodiy g‘oyalari “Temur tuzuklari” asarida bayon etilgan. Unung 
iqtisodiy g‘oyalari va siyosati zamirida inson, uning manfaati, farovon va tinch hayot 
kechirish tashvishlari yotadi. U odamlarga kasb-hunar berish, ish bilan ta’minlash, 
tadbirkorlik faoliyati va tijorat ishlari bilan mashg‘ul bo‘lish uchun yetarli sarmoya 
berish, yetarli uy – joylar qurib berish haqida qayg‘uradi. 
Sohibqironning iqtisodiy qarashlari va yuritgan yangicha iqtisodiy siyosat 
tarbiyani yo‘lga qo‘yish ishlarida biz uchun muhim dasturulamal tarixiy yo‘l – yo‘riq 
bo‘lib xizmat qiladi. Bunday iqtisodiy qoidalar Garbdan 300-400 yil ilgari amal 
qilindi, hayotiy tajribadan o‘tdi. 
Topshiriq: 
1. Matnni o‘qing, savollar tuzing va so‘zlab bering.
2. Quyidagi so‘z birikmalari va so‘zlarni tarjima qiling:
Tafakkur, sarkarda, hayot tashvishlari, tadbirkorlik faoliyati, manfaat, sarmoya 
berish, iqtisodiy qoida, g‘oya, mislsiz, dasturulamal.