N. B. D ilm u r o d o V, M. G. Karimov, Z. F. Norm uradova «hayvonlar morfologiyasi»

Halqum orti lateral limfa tuguni 
— qoramollarda 4—5 sm, 
cho‘chqalarda 0,2—0,9 sm, otlarda 0,3—1,5 sm, itlarda 0,2—0,4 
sm uzunlikda bo‘lib, og‘iz bo‘shiig‘i, pastki jag‘, quloq suprasi, 
solak bezlari, boshdagi limfa tugunlari, bo‘yin umurtqalaridan 
limfa yig‘ishtiradi. Limfa oqimi qoramollarda kekirdak yo‘liga, 
cho‘chqalarda bo‘yinning yuza tugunlariga, ot va itlarda bo‘yin- 
ning oldingi tugunlariga boradi.
Bo‘yinda yuza va chuqur, qovurg‘a-bo‘yin limfa tugunlari 
uchraydi.
Bo‘yinning yuza limfa tuguni 
— qoramollarda 7—9 sm, cho‘ch- 
qalarda 4—5 sm, otlarda 1,5—3,0 sm, itlarda 2,7—3,5 sm boiib, 
yelka bo‘g‘imidan yuqorida o‘q oldi muskulning oldingi tomonida 
yelka-bosh va trapetsiyasimon muskullarning ostida joylashadi. 
Teri, bo£yinning muskul va suyaklari, oldingi oyoq, to‘sh osti va 
ko‘krak qafasidan limfa yig‘ishtiradi. Limfa oqimi qoramollarda 
o'ngdan kekirdak yo‘liga, chapdan ko‘krak yo‘liga, cho‘chqalarda 
kekirdak yo‘li yoki bo‘yinturuq venaga, otlarda chapdan bo‘yinning 
orqa chuqur tuguniga, o‘ngdan ocng limfa yo'Iiga, itlarda kekirdak 
yo'liga boradi.
Bo‘yinning chuqur limfa tugunlari 
— qoramollarda 0,5—3,0 
sm uzunlikda bo‘lib, oldingi, o‘rta va keyingi bo‘limlarga bolinadi. 
Qoramol, cho‘chqa va otlarda kekirdakning dorsal yuzasida 
joylashadi, itlarda esa ko‘pincha bo‘lmaydi. Halqum, hiqildoq, 
kekirdak, bo£yinning ventral muskul lari, qovurg‘a-bo‘yin va qo‘ltiq 
osti tugunlaridan limfa yig£ishtiradi. Limfa qoramollarda kekirdak 
va ko‘krak yoliga, cho‘chqalarda ko'krak yoliga, ot va itlarda 
o'ngdan о‘rig limfa yo‘liga, chapdan ko‘krak limfa yo‘liga oqadi.
Qovurg‘a-bo‘yin limfa tuguni 
— faqat qoramollarda uchraydi 
va 1,5—3,0 sm uzunlikda bo‘lib, qizilo‘ngach va kekirdakdan yon
325

---

tomonda, birinchi qovurg'adan oldingi medial tomonda joylashadi. 
Bo‘yin, yelka kamari va ko'krak devori muskullaridan, plevradan 
Umfa yig'ishtiradi. Limfa oqimi o‘ngdan kekirdak yo'liga, chapdan 
ko‘krak yo'liga boradi.