Н. А. Самиғов, Ф. Д. Жўраева, Сайдуллаев А. Б

ЎУМ 2020 йил “Қурилиш материаллари ва буюмлари” Н.А.Самиғов, Ф.Д.Жураева, Сайдуллаев А.Б. 
замбуруғи ва пардасимон уй замбуруғи ёғоч конструкциялар учун жуда 
хавфли бўлиб, уни бир неча ойдаёқ бутунлай ишдан чиқариши мумкин. 
Қуртлаш.
Қурт ва ҳашоратлар, қўнғизлар ёғоч материали билан 
озиқланиб, унинг структурасини заифлаштиради. Қурт ва ҳашоратлар юрган 
жойда кўплаб тешиклар ҳосил бўлади ва улар ўзи билан бирга замбуруғларни 
олиб кириб ёғочнинг бузилишини тезлаштирадилар. Хўл ва илдизи қуриган 
заиф ёғочларни қурт ва ҳашоратлар тез шикастлайди. Шикастланган 
ёғочларни бино ва иншоотлар конструкцияларида ишлатмаган маъқул. 
Ёғочда майда думалоқ тешик пайдо бўлиши ва улардан қипиқ тўкилиши 
ёғочга қурт тушганидан дарак беради. 
5. Ёғочни чириш, қуртлаш ва ёнишдан сақлаш 
Чиришдан сақлаш.
Ёғочни чиришдан сақлаш учун антисептиклар 
билан қайта ишланади. Антисептикларга қуйидаги талаблар қўйилади: 
замбуруғларга нисбатан юқори токсинлик, ёғочга яхши шимилиш, нохуш хид 
тарқатмаслик, инсон ва уй ҳайвонларига безиёнлик, ёғочнинг сифатини 
пасайтирмаслик ва ш.к.. 
Антисептиклар сувда эрийдиган, органик эритувчиларда эрийдиган, 
мойли ва пастасимон хилларга бўлинади. 
Сувда 
эрувчан 
антисептикларга 
натрийли 
фторид, 
натрийли 
кремнефторид, аммонийли кремнефторид, ББК-3, ХХЦ, МХХЦ ва ГР-48 
препаратлари киради. Бундай антисептикларни қуруқ жойда ишлатиладиган 
ёғочларни қайта ишлашда қўлланилади. 
Натрийли фторид хидсиз оқ кукун бўлиб, 3-4% сувдаги эритмаси ёғоч, 
пайраха ва қипиқдан тайёрланган буюмлар, қамиш ва торфни чиришдан 
сақлашда антисептик сифатида ишлатилади. 
Аммонийли кремнефторид антисептик хусусияти билан бирга ёғочни 
оловга бардошлигини ҳам оширади. Антисептиклар рангсиз бўлгани учун 
бўёвчи моддалар қўшилади. Органик эритувчилардаги препаратлар ПЛ 

---

510