N. A. Mamadjonova O’simlikshunoslikning biologik asoslari

Hosilni yig’ishtirish usuli
– urug’lik ekinzordagi o’simlikning va donning 
biologik holatiga bog’liq. Hosil ikki fazali usulda yig’ishtirilganda, mum pishish 
fazasida, don namligi 36-20 %, bevosita kombayn bilan o’rib yanchib olinganda 
18-14 % bo’ladi. Ikki fazali usulda don yig’ishtirilganda urug’ning hosildorlik 
sifati, hosil bevosita kombayn bilan yig’ishtirilgandagiga nibatan yuqori bo’ladi.
Optimal muddatda o’rilganda bug’doy urug’ining laboratoriya unuvchanligi 
95 %, pishib o’tib ketganda 84 % bo’lgan. Pishgandan keyin o’simlikda turib 
qolgan urug’larning hosildorlik sifatlari 2,1-3,1 s/ga kamaygan.
Asalarilarni jalb qilish raps, xantal, marjumak urug’ hosilini oshiradi va 
urug’larning sifatini yaxshilaydi.
Hosilni yig’ishtirishda donning mexanik jarohatlanishi kamligi yuqori hosilli 
ekinzor yig’ishtirilganda, donning maydalanishi esa juda doni qurib ketgan ekinzor 
hosilini yig’ishtirishda kuzatiladi. 
Urug’larning ekinboplik
sifatlarini hamma urug’lik partiyalarida aniqlash 
shart. Faqat ekinboplik sifatlari Davlat standartlariga javob beradigan urug’larga 
ekish uchun ruxsat beriladi. Davlat standartlariga javob beradigan urug’lar 
kondision
urug’lar deyiladi.
Urug’lik partiyasi sifati o’rtacha namunani tahlil qilish natijasida aniqlanadi. 
O’rtacha namuna namunalarni tanlash usulida olinadi va Davlat urug’lik 
inspeksiyasi (Davurug’markaz)da aniqlanadi.
Urug’lik partiyasi
– turli miqdordagi urug’lik sifati bir xil (bir ekinni, navni, 
reproduksiyani, nav tozaligi kategoriyasidagi bir yildagi hosilni, umumiy kelib 
chiqishi bir) nomerlangan va bitta hujjat bilan tasdiqlangan urug’lardir. Urug’lik 
partiyasi katta bo’lsa sifatini aniqlash qulay bo’lishi uchun ular nazorat birliklariga 
bo’linadi va ularning har qaysisidan o’rtacha namuna olinadi. G’alla ekinlarida na-
zorat birligi 60 t, o’t urug’larida 10 t qabul qilingan.