Qulupnay
Har sahar quyoshdan ham
Erta turar qulupnay.
Do ‘stlarim uyg ‘oning, deb
Chala boshlar kulib nay.
Yuzin yuvib shabnamda,
Chiroy ochdi о ‘zgarib.
Quyoshdan uyaldimi,
Ketdi asta qizarib.
104
- Yigit kishi ikki narsada xato qilmasligi kerak, -
derdi u m enga nasihat qilib.
- Biri yaxshi kasb tanlash, ikkinchisi o ‘ziga mos
turmush o ‘rtoq topish. Shu ikkisida xato qilmasang,
ishlaring besh boMaveradi.
- 0 ‘zingiz xato qilm aganm isiz? - deym an shumli-
gim tutib.
- Ha endi, esim y o ‘q paytda uylanib q o ‘yganm an-
da, - deydi m a ’yus jilm ayib.
Chindanam Dilbar kelinoyim to g ‘am ga mos emasdi.
Chiroyli ismi fe’l-atvoriga m utlaqo zid, uylar tartibsiz,
ivirsib ketsa-da, yasanib o ‘tiradiganlar xilidan edi.
Bir voqea sira esim dan chiqmaydi. Tuman gazetasida
bosilgan to g ‘am ning hikoyasini o ‘qib, xursand b o ‘lga-
nim dan uni tabriklash uchun uylariga bordim. Tog‘am
maktabda, ishda ekan.
- Tog‘am ning hikoyasi bosilibdi, - deb gazetani
kelinoyim ning q o ‘liga tutqazdim . U bum ini jiyirib,
ro ‘znom aga birrov k o ‘z yugurtirdi:
- Hih, tanish-bilish, - dedi-da, gazetani yerga uloq-
tirdi.
Tog‘am nikida bir hafta qolib ketdim. Em ing qarin-
dosh-urug‘larini unchalik xushlam aydigan kelinoyim
ning gaplari kunlar o ‘tgani sayin q o ‘pollashib bora-
verdi. 0 ‘zim ni bilm aganga olib, uydagi m ayda-chuyda
ishlarini bajarib yuraverdim. H ovuzdan suv keltirib
joyiga q o ‘yayotgandim , D ilbar kelinoyim chaqirib qol
di.
- M enga qara Davron, agar uzugim ni joyiga q o ‘yib
qo‘ysang, senga ellik so ‘m beram an. Aks holda, meli-
saga xabar beram an. U lam ing apcharka iti kelib seni
tishlaydi.
A vvaliga gap nim ada ekanligini anglamadim. K eli
noyim tobora jazavaga tushib, meni o ‘g ‘rilikda ayblay
boshladi.
105
M en uzukni k o ‘rm aganim ni aytsam ham, sira ishon-
masdi. N im a qilishimni bilmay, k o ‘chada to g ‘amning
ishdan kelishini poylab o ‘tirdim.
- Rostdan sen olganing y o ‘qmi? - dedi tog ‘am
gaplarimni diqqat bilan eshitib.
- N im alar deyapsiz, to g ‘a. N ahot m enga ishonma-
sangiz?
- Qani yur-chi...
Tog‘am uyga kirib yo tig ‘i bilan tushuntirm oqchi
bo'ldi. K elinoyim eshitishni ham istamadi va to g ‘amni
senlashga o ‘tdi.
- To‘yiga novvos qilgan jiyaning o ‘g ‘ri! Yarim
kechada baqirib o ‘takam ni yorgani yetmay, uzugim-
niyam o ‘g ‘irlabdi, nim jinni. Shu bugunoq y o ‘qolsin
uyim dan bu shumqadam!
- 0 ‘chir ovozingni!
- 0 ‘chirm aym an. Uyga m ehmon boshlab kelguncha
o ‘g ‘lingning to ‘yini qil! Erkakmisan!
Bu gaplarga toqat qilolm agan to g ‘am xotinini bir-
ikki tarsaki urishdan boshqa chorasi qolm adi. Tash
qariga o ‘qday otilib chiqqan kelinoyim hovlini ayla
nib, o g ‘ziga kelganini qaytarm ay baqirar, to g ‘amni
sharm anda qilishga bel b o g ‘lagan edi.
- Bezorining dastidan dod! Piyanistaning dastidan
o ‘lib b o ‘ldim! Kim bor, qutqaringlar!
Q o ‘shnilar chopib chiqishdi-da, uni uyga olib kirib
yupatishga urindilar. A ndisha, nom us nim aligini bil-
m aydigan kelinoyim sira pastga tushgisi kelmasdi. Zum
o ‘tm ay shu m ahallada turadigan to g ‘am ning qaynana-
qaynatalari yetib keldi. G ‘azabga m ingan qaynana nima
desa dedi.
- Sichqon sig ‘mas iniga, g ‘alvir b o g ‘lar dumiga!
Bu davandakka nim a bor, bu yerda! U zukni shu olgan.
K o ‘zi o ‘ynab turibdi-ku, bu bolani q o ‘li qalp!
Tog‘am nodonga sukut, - deganday boshini egib jim
o ‘tiraverdi.
106
Q aynana qanday kelgan b o ‘lsa, shunday tez chiqib
ketdi. X ayriyat, qudabuvada ozgina in sof bor ekan. U
ketishidan oldin to g ‘amga qarab:
- Xafa b o im a n g , Soyibjon, - dedi u yoq-bu yoqqa
qarab ovozini pasaytirarkan.
- Peshonangizga bitgani-da, o ‘g ‘lim. M enga rahm at
deng. M en m ana shu xotiningizning onasi, y a ’ni ustozi
bilan yashayapm an. 0 ‘lib qolganim y o ‘q-ku.
0 ‘sha kuni ertalabgacha uyqum kelmadi. Tog‘am
bechoragayam oson em asligini tushundim . Azonda yuz-
qo ‘limni yuvib, to g ‘am bilan birga nonushta qildik.
- Meni kechiring, - dedim katta janjalga sababchi
b o ‘lganim dan xijolat b o ‘lib.
- Senda ayb y o ‘q, Davronbek. 0 ‘sha savil qolgur
uzuk topildi. 0 ‘zi choynakning ichiga solib q o ‘ygan
ekan y alm og‘iz.
- Xayriyat-ey, - dedim yuzim yo rug‘ b o ‘lganidan
quvonib.
- Afsus... Ikkita bolam bor-da, jiyan. G o‘daklam i
tirik yetim qilishni, hech narsa bilan oqlab b o ‘lmaydi.
Men bolalarim uchun yashayapm an.
Tog‘am q o ‘lidagi sigaret tutunini o ‘ynardi.
Bu uyda m enga jo y y o ‘qligi kunday ravshan edi.
Tog‘am dan oyijonim ning oldiga eltib q o ‘yishini so‘ra-
dim. Boshqa iloji qolm agan to g ‘am indam ay bu tak-
lifimga rozi b o ‘ldi. Erta tongda ikkim iz o 'g ay otamni-
kiga, Tegirmonboshi qishlog‘iga qarab y o ‘lga chiqdik.
Do'stlaringiz bilan baham: |