N a b ijo n qo dirov

EH, MENING SHO‘RPESHONA TOG‘AM
Soyibjon to g ‘am uylanayotganda m en yetti yoshda 
edim. To‘y kuni erta sahardan boshlab y om g‘ir may- 
dalab yo g ‘averdi, y o g ‘averdi. Oxiri torgina ayvonga 
maktabdan keltirilgan stol-stullar «Р» harfi shaklida 
terilib jo y qilindi. Bu qishlog‘im izda b o ‘lib o ‘tayotgan 
birinchi «qizil to ‘y» edi. Q ishloq odam lari bu yangicha 
to‘yni k o ‘rishga orzumand. Chunki «qizil to ‘y» b o ‘lar- 
mish, degan gaplar bolalab, ham m ani qiziqtirib q o ‘y- 
gandi. 0 ‘sha paytlarda kam sonli oliy m a ’lumotli kishi- 
laming aksariyati o ‘qituvchilar edi. U stozlarga odam lar 
katta hurm at va havas bilan qarashardi. Soyibjon 
tog‘am Pedinstitutni tam om lagach, o ‘sha yerga ishga 
olib qolishgandi.
To‘ylar m uborak q o ‘shig‘i yangrab, kech soat o ‘n 
birlarda kelin keldi. K elin-kuyovni davraning to ‘riga 
o‘tqazdilar.
Institutdan kelgan bir guruh domlalar, kelinning 
dugonalari, kuyovning d o ‘stlari navbati bilan so‘z olib,
103

---

tabrikladilar. Biri-biridan z o 'r she’rlar o 'q ib , mushoirani 
qizitdilar. S o‘zga chiqqanlar to g‘amni iqtidorli va kuch­
li bilim egasi ekanini ta ’riflab, o ‘qishni davom ettir- 
sa, katta adabiyotshunos olim darajasiga yetishini, fan 
doktori, professor b o ‘lishini k o ‘p bora ta ’kidladilar.
Shunday bilim don to g ‘am borligidan faxrlandim. 
M aktabda yaxshi o ‘qib, dadam aytganday katta odam 
b o ‘lish ahdim yanada qat’iylashdi.
Tog‘am ning professor bo ‘lishini orziqib kutdim. 
A m m o... U professor b o ‘lmadi. Ikki yilga bormay insti- 
tutdan haydalib, tum anim izdagi chekka bir qishloqqa 
odiy o ‘qituvchi b o ‘lib keldi. A lam idan ichkilikka beril- 
di. O ddiy kiyim ni ham o ‘ziga yarashtirib, chiroyli ki­
yib yuradigan to g ‘am, hatto tugm alarini baland-past 
qadaydigan ahvolga tushib qoldi. Eshitishim cha, Dilbar 
kelinoyim institut rektoratiga tog‘am ning ustidan shiko- 
yat qilaverib niyatiga yetgan edi.
Qiz - am m aga, o ‘g ‘il - to g‘aga tortadi, deganlariday, 
tashqi k o ‘rinishim dan men k o ‘proq to g ‘am ga o ‘xshar- 
dim. Shundanmi, u meni ayricha yaxshi k o ‘rar, soatlab 
gaplashishdan aslo charcham asdi. Tog‘am ning menga 
yoqadigan yana bir tom oni, u qiziqarli hikoyalar va 
ajoyib she’rlar yozardi. Tum anim iz gazetasida biz bo- 
lalarga atab yozgan sh e’rlarini bir-ikki o ‘qishdayoq 
yodlab olganman.