Muxandislik va kompyuter grafikasi

 

---

“Muhandislik va kompyuter grafikasi” fanidan talabaning mustaqil 
ishni bajarishga tayyorgarligini tekshirib ko‘rish uchun quyidagi savollar 
berilishi maqsadga muvofiqdir: 
1. Chizmalarni rasmiylashtirishga oid standartlar
 
2. Chizma deb nimaga aytiladi? 
3. Chizmachilik faning maqsadi va vazifasi nimadan iborat? 
4. Chizmachilikning inson faoliyatida qanday o`rni bor? 
5. Texnikaviy chizmachilik qanday turlarga bo`linadi? 
6. Chizma tarixi va rivoji haqida tushuntiring. 
7. Qalamning qaysi tamonidan tarashlanadi? 
9. Qalamning grafit uchi, tarashlangan qismi necha mm bo‘ladi? 
10.Qalamni jazvalga qanday ushlash kerak? 
11. Reyshina nima uchun ishlatiladi? 
12. Davlat standartlari nima uchun ishlab chiqariladi? 
13. Format nima va standartga muvofiq qanday o`lchamdagi formatlar
chizmalar uchun qo`llaniladi?
14. Chizma ramkasi qanday va nima uchun chiziladi? 
15. Asosiy yozuv chima ramkasining qayeriga chiziladi va nima uchun 
chiziladi? 
16. Asosiy tutash chiziq va ingichka titash chiziqlarning chizilishi, qalinligi, 
ishlatilish o`rni va qanday qalam qo`llanilishini tushuntirib ko`rsating.
17. Shtrix va shtrix-punktir chiziqlarning chizilishi, qalinligi, ishlatilish o`rni va 
qanday qalam qo`llanilishini tushuntirib ko`rsating.
18. To`lqinsimon va uzuq chiziqlarning chizilishi, qalinligi, ishlatilish o`rni va 
qanday qalam qo`llanilishini tushuntirib ko`rsating.
19. Ikki nuqtali shtrix-punktir chiziqning chizilishi, qalinligi, ishlatilish o`rni va 
qanday qalam qo`llanilishini tushuntirib ko`rsating.
20. Shrift deb nimaga aytiladi? 
21. Shriftlar qaysi standartga muvofiq bajariladi? 
22. Standartga muvofiq qanday shrift turlari bor? 
23. Masshtab deb nimaga aytiladi? 
24. Standartga muvofiq necha turdagi masshtab bor? 
25. Masshtablar chizmada qanday yoziladi? 
26. O`lchamlar chizmalarga nima uchun qo`yiladi?O`lcham sonlari o`lcham 
chizig`iga nisbatan qanday joylashtiriladi? 
27. Chizmada tasvirlangan detalning o`lchamlari to`g`risida nimaga qarab fikr 
yurgiziladi? 
28. Mashinasozlak chizmalarida chiziqli o`lchamlar qanday o`lchov birliklarda 
ifodalanadi?

---

29. Tasvir konturi bilan o`lcham chizig`i orasiga qancha masofa qoldiriladi? 
Parallel o`lcham chiziqlari orasidachi? 
30. O`lcham sonlari oldiga qo`yilgan 

, R, S belgilar nimalarni bildiradi? 
31. Vertikal o`lcham soni yoniga qo`yilgan o`lcham sonini qaysi tomondan 
o`qish kerak? 
32. 2x45
0 
yozuv qanday tushuniladi? 
33. Qiyalik va konuslik chizmada qanday ifqdalanadi? 
34. Geometrik yasashlar qanday usulda bajariladi? 
35. Yordamchi yasashlar qanday chiziqlarda bajariladi? 
36. To‘g‘ri chiziqni teng ikkiga va bir necha bo‘laklarga qanday bo‘linadi? 
37. Burchaklarni teng bo‘laklarga bo‘lish qanday bajariladi? 
38. Aylanalarni juft bo‘laklarga qanday bo‘linadi? 
39. Aylana toq bo‘laklarga qanday bo‘linadi? 
40. Yordamchi yasashlar qanday chiziqlar bilan chiziladi? 
41. Tutishmalar necha xilda bo‘ladi? 
42. Tashqi tutashma deb nimaga aytiladi? 
43. Geometrik yasashlar qo‘llashni talab qiladigan chizmalar qanday tarzda 
chiziladi? 
44. Qanday chiziqlar lekalo egri chiziqlari deyiladi? 
45. Ellipsning nuqtalari qanday topiladi? 
46. Lekalo egri chiziqlari necha xildan iborat? 
47. Chizma geometriya fanida nimalar o‘rganiladi? 
48. Geometrik figura deb nimaga aytiladi? 
49. Proyeksiyalash deb nimaga aytiladi? 
50. Proyeksiyalashning qaysi usullarini bilasiz?
51. Markaziy proyeksiyalash usulining geometrik apparati qanday?
52. Proyeksiyalovchi nur deganda nimani tushunasiz?
53. Nima uchun kino lentasidagi kichkina tasvir ekranda kattalashib ko`rinadi? 
Bu hodisaning markaziy proyeksiyaga bog‘liq jihatlari bormi? 
54. Parallel proyeksiyalash markaziy proyeksiyalashning xususiy xoli 
xisoblanadi. Bunga sabab nima? 
55. Parallel proyeksiyaning qanday turlari mavjud? 
56. Ortogonal proyeksiya deganda nimani tushunasiz? 
57. O‘zaro perpendikulyar ikki tekislik fazoni nechta chorakka bo‘ladi? 
58. Epyur deb nimaga aytiladi? 
59. Uchinchi chorakda joylashgan nuqtaning epyurida uni gorizontal 
proyeksiyasi
x
o‘qining qaysi qismida bo‘ladi? 
60. Nechta oktant mavjud? 
61. V, H, W belgilar qaysi proyeksiyalar tekisliklarini anglatadi?

---

62. X, Y va Z o‘qlar qanday nomlanadi? 
63. To`rtinchi oktantda x, y va z o‘qlarning ishoralari qanday bo‘ladi? 
64. Ikkinchi oktantda x, y va z o‘qlarning ishoralari qanday bo‘ladi? 
65. Nuqtaning markaziy proyeksiyasi nuqta bo‘lishga sabab nima?
66. To‘g‘ri chiziq proyeksiyalar tekisliklariga nisbatan qanday vaziyatlarda 
bo‘lishi mumkin? 
67. Xususiy vaziyatdagi to‘g‘ri chiziqlarni sanab o`ting? 
68. Proyeksiyalar tekisligi P ga paralel bo‘lgan to‘g‘ri chiziqning markaziy 
proyeksiyasi qayerda bo‘ladi?
69. Proyeksiyalash yo`nalishiga parallel bo‘lgan to‘g‘ri chiziqning parallel 
proyeksiyasi qanday ko‘rinishda bo‘ladi? 
70. Proyeksiyalash yo`nalishiga parallel bo‘lgan tekislikning parallel proyeksiyasi 
qayerda bo‘ladi?
71. Aksonometrik proyeksiya tushunchasi nimadan iborat va necha xil bo‘ladi? 
72. Izometrik proyeksiya o‘qlari orasi necha gradusdan iborat? 
73. Necha xil dimetrik proyeksiyalar bor? 
74. To‘g‘ri burchakli proyeksiyalashda nurlar teksilkka qanday yo‘naladi? 
75. Nuqtaning proyeksiyasi qanday bo‘ladi? 
76. Detal proyeksiyalari o‘zaro qanday bog‘langan bo‘lishi kerak? 
77. Kompleks chizma deb nimaga aytiladi? 
78. Proyeksiyalar chizmada qanday joylashtiriladi? 
79. Detal chizmasi uchta proyeksiyada qanday yasaladi? 
80. Proyeksion bog‘lanish tushunchasi nimani bildiradi? 
81. Chizmada qanday proyeksiyalar beriladi? 
82. Uchinchi proyeksiya nima deb ataladi? 
83. Ko`pyoqlik deb qanday geometrik sirtlarga aytiladi?
 
84. Piramida va prizmalar qanday hosil qilinadi?
85. Prizmaning proyeksiyalari va yoyilmasi qanday yasaladi? 
86. Aylanma sirt deb nimaga aytiladi va ularga nimalr kiradi? 
87. Konus va silindr qanday yasaladi va ularning orthogonal proyeksiyalari 
qanday shakldan iborat? 
88. Shar deb nimaga aytiladi,uning yasovchisi nima va uning orthogonal 
proyeksiyalari qanday shakldan iborat? 
89. Tor deb nimaga aytiladi,uning yasovchisi va proyeksiyalari nimadan iborat? 
90. Geometrik sirtlar yuzasida berilgan nuqtalar proyeksiyasi qanday topiladi? 
91. O`lchamlari bo`lganda qanday geometrik jismlar uchun bitta proyeksiya 
bilan cheklanish mumkin? 
92. Qanday geometrik jismlarning hamma proyeksiyalari bir xil bo`ladi?
93. Ko`pyoq tekislik bilan kesishsa nima hosil bo`ladi? 

---

94. Ko`pyoqning yoyilmasi deb nimaga aytiladi? 
95. Muntazam piramidaning tekislik bilan kesilishini tushuntiring. 
96. Og`ma piramidaning tekislik bilan kesilishi tushuntiring. 
97. Qanday tasvir kesim deb ataladi? 
98. Kesim nima uchun qo‘llaniladi? 
99. Chizmada joylashuviga qarab kesimlar qanday turlarga bo‘linadi? 
100. Kesimning qirqimdan farqi nimada? 
101. Qirqimlar chizmada nima uchun qo‘llaniladi? 
102. Qirqimning qanday turlari bor? 
103. Qanday qirqim oddiy qirqim deyiladi? 
104. Qanday qirqim murakkab qirqim deyiladi? 
105. Texnik rasm deb qanday tasvirga aytiladi? 
106. Texnik rasmni nima uchun chiziladi? 
107. Texnik rasmni qanday qog`ozga qanaqa qalam bilan chiziladi? 
108. Texnik rasmlarni chizishdan oldin qanday mashqlarni bajarish lozim? 
109. Texnik rasmda o`qlar qanday joylashadi? 
110. Texnik rasmda soyalar qanday ajratib ko`satiladi? 
111. Texnik rasm aksonometrik proyeksiyadan qanday farq qiladi? 
112. Rezbalar qanday klassifikatsiyalanadi 
113. Sterjendagi rezba qanday tasvilanadi? 
114. Qirqimda teshikdagi rezba qanday chiziqlar bilan tasvirlanadi 
115. Yirik qadamli va mayday qadamli metrik rezbalarni belgilanishida qanday 
farq bor? 
116. Rezbalarni belgilash uchun chiqarish chiziqlari rezbaning qaysi diametridan 
chiqariladi? 
117. Rezba profili chizmada qanday usullar bilan ko‘rsatiladi? 
118. Rezba belgishga kirmagan elementlarning o‘lchamlarini qayerdan bilish 
mumkin? 
119.Shponkali birikmalar qanday mashina mexanizmlarida foydalaniladi? 
120.Shponkalarning qanday turlari bor?
121.Birikmada shponkalar qanday tasvirlanadi? 
122. Detallarni biriktirishda harakatlanish yoki katta aylanma kuchlanishlar talab 
qilinsa qanday birikmalardan foydalaniladi?