Muxamadiev r. O o f t a L m o L o g I y a

ГЛАВА 22. ИЗМЕНЕНИЕ ОРГАНА ЗРЕНИЯ У ДЕТЕЙ………………………………………..………………………340 
ГЛАВА 23. ПРОФИЛАКТИКА ВСЕХ ГЛАЗНЫХ ЗАБОЛЕВАНИЙ…………………………….…………………….342 
ГЛАВА 24. ОФТАЛЬМОФАРМАКОЛОГИЯ……………………………………………………………………………….347 
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ ...............................................................................................................352 

---

7 
TABLE OF CONTENTS 
INTRODUCTION .............................. ............................................................. 8 
CHAPTER 1. HISTORY OF OPHTHALMOLOGY ................................. ...10 
CHAPTER 2. ANATOMY OF THE ORGAN OF VIS/.............................. ..29 
CHAPTER 3. VISUAL FUNCTIONS ............................................................48 
CHAPTER 4. EXAMINATION OF THE 
PATIENT IN OPHTHALMOLOGY .................................................... ... ...72 
CHAPTER 5. PHYSIOLOGICAL OPTICS ............................................... .102 
CHAPTER 6. DISEASES OF THE CENTURY ............ ..................... ...... 124 
CHAPTER 7. DISEASES OF THE LACRUM ORGANS ............ ............ 144 
CHAPTER 8. DISEASES OF THE CONJUNCTIVA................................. 158 
CHAPTER 9. DISEASES OF THE CORNEA............................. ............. 174
CHAPTER 10. DISEASES OF THE SCLERA ...... ................................... 188 
CHAPTER 11. VASCULAR PATHOLOGY ............................................. 192 
CHAPTER 12. DISEASES OF THE CRYSTAL ... .................................... 200 
CHAPTER 13. PATHOLOGY OF THE GLASSBOD..... .......................... 211 
CHAPTER 14. DISEASES OF THE RETAIL ... ........................................ 216 
CHAPTER 15. DISEASES OF THE VISUAL NERVE ......... .................. 250
CHAPTER 16. CHANGES TO THE VISION BODY 
IN GENERAL DISEASES ........................................................................... 266 
CHAPTER 17. CHANGES IN THE IN-EYE PRESSURE ............ ............. 271 
CHAPTER 18. PATHOLOGY OF
THE OXOMOTIVE APPARATUS .......................................................... ....291 
CHAPTER 19. DISEASES OF THE EYE EYE ..... ..................................... 300 
CHAPTER 20. INJURIES OF THE VISION BODY................................... .303 
CHAPTER 21. OPHTHALMUNICOLOGY . ...............................................323 
CHAPTER 22. CHANGE OF THE VISION BODY IN CHILDREN ...……. 340 
CHAPTER 23.
. PREVENTION OF ALL EYE DISEASES…………..……..342 
CHAPTER 24. OPHTALMOFARMAKOLОGУ…………………………….347 
BIBLIOGRAPHY ................................................ .............................. ..…….352 

---

8 
Kirish so`zi
 
O`zbekiston Respublikasi Mustaqilligining qariyib 30 yillik davrida barcha sohalar 
qatori Respublikamizda oftalmologiya fani ham misli ko`rilmagan bosqichga ko`tarilib, 
gullagan davrini o` z boshidan o`tkazmoqda 
O`zbekiston oftalmologiyasining 100 yillik tarixi 1920-yil O`rta Osiyo respublikalari 
uchun ochilgan SAGU universitetning meditsina fakulteti tarkibida faoliyat boshlagan 
oftalmologiya kafedrasidan boshlanadi. O`zbekiston ilmiy oftalmologiyasi asosiga tamal toshini 
qo`ygan fidoyilar O’zbekiston oftalmologiyasining asoschisi professor Aleksandr Georgievich
Trubin bo`ladi. A.G. Trubin 1920 yilda O`rta Osiyo Universiteti meditsina fakultetining
oftalmologiya kafedrasini boshqargan(1920-1924) va oftalmologiya to’garagini tashkil qilib, 
oftalmolog vrachlar tayyorlagan. Ko`z kasalliklarini davolash uchun boshqa viloyat 
markazlarida ham shifoxonalar ochib unga oftalmologlar tayyorlashga ulkan hissa qo`shgan. 
Respublikada traxomani, glaukomani va konyunktivitlarni davolash usullarini joriy qilgan.
1920-2020 yillarda o`tgan oftalmolog olimlar orasida 1- bolib O`zbekiston fanlar 
akademiyasining akademigi,xizmat ko`rsatgan fan arbobi, tibbiyot fanlari doktori, professor 
,SSSR Oily soveti parlamentining deputati darajasiga ko`tarilgan G’afur Gaydarovich Abdullaev 
bo`ladi.
Maxamadjon Komilovich Komilov O`zbekiston Respublikasi fan arbobi, tibbiyot 
fanlari doktori, professor. 7 yil 2-jahon urushi olovlarida Finlyandiya urishidan tortib,
Ukraina, Belorussiya, Polsha, Chexoslovakiyani ozod qilishda qatnashgan, 4 yil Leningrad 
qamalida harbiy vrach oftalmolog bo`lib xizmat ko`rsatgan, minglab oftalmologlar tayyorlab 
Respublikamizda traxomani tugatishda fidoyilik namunalarini ko`rsatgan.
Uzoq yillar nafaqat O`zbekistonda, balkim O`rta Osiyo mintaqasida oftalmologiya faniga 
ulkan hissa qo`shgan professorlar Naum Il`ich Medvedev, Aziz Yusupovich Yusupov,
Muxtaram Xomidovna Xomidova va Tatyana Georgievna Il`inalar mintaqada traxomani 
tugatish , glaukoma, pterigium, ko`klam katari kasalliklarini davolab , minglab oftalmologlar 
tayyorlagan. 
Xolidjon Maxamadjonovich Komilov O`zbekiston Qahramoni , O`zbekiston
Respublikasi Oliy kengashining 2 marta senatori , xizmat ko`rsatgan fan arbobi, tibbiyot fanlari 
doktori, professor ,Rossiya tibbiyot texnika fanlari akademigi.Talantli mutaxassis professorlar
F.A. Baxriddinova , A.A. Yusupov va N.R. Yangievalar O`zbekiston oftalmologiyasining 21 -
asrdagi noyob qobiliyatli olimlari bo`lib, o’nlab fan doktorlari, 100 dan ortiq fan nomzodlari 
chiqarib , zamonaviy multimedia o`quv darsliklar tayyorlab,xalqaro maydonlarda vatanimiz 
oftalmologiyasini dunyoga namoyon qilishmoqda. Bugungi kunda 20 dan ortiq fan doktorlari, 
professorlar faoliyatlari O`zbekiston oftalmologlarining jahon oftalmologiyasi hamjamiyatiga 
to`la qonli integratsiyalshganligidan dalolat beradi. 

---

9 
Raxman Omanovich Muxamadiev O`zbekiston Qahramoni , O`zbekiston
Respublikasi Oliy kengashi deputati, tibbiyot fanlari doktori, professor ,Rossiya tibbiyot
texnika fanlari akademiyasi, Amerika oftalmologlar akademiyasining xalqaro a`zoligi , 
Kitob ko`zning anatomiyasi, fiziologiyasi, tekshrangdor pardah usullari, ko`z
olmasinnig barcha qatlamlari kasalliklari va onkologiyasining klinikasi, diagnostikasi va 
hozirgi zamon davolash usullariga bag’ishlangan bo`lib, muallifning 51 yillik klinik tajribasi 
orqali orttirilgan ma`lumotlar bilan boyitilgan. 
R.O. Muxamadiev tomonidan yozilgan 
Oftalmologiya o`quv darslik kitobi tibbiyot oliygohlari bakalavrlari uchun chop qilinishi davr 
talabi bo`lib hisoblanadi. 
Komilov Xolidjon Maxamadjonovich-
O`zbekiston Qahramoni , O`zbekiston Respublikasi Oliy kengashining senatori , 
O`zbekistonda xizmat ko`rsatgan fan arbobi,Rossiya tibbiyot texnika fanlari 
akademiyasining akademigi.Toshkent vrachlar malakasini oshrangdor pardah instituti 
oftalmologiya kafedrasining mudiri, tibbiyot fanlari doktori, professor