Mutaxassislik fani

-ar qo‘shimchasi quyidagi qaysi fe’l(lar)ga qo‘shilganda fe’l nisbati va vazifa shakli qo‘shimchasi sifatida omonim bo‘la oladi? 1) oqmoq; 2) chiqmoq; 3) botmoq; 4) qaytmoq
A) 1, 2, 4
B) 1, 2, 3, 4
C) 1, 2
D) 2, 4
Uqtirilgan, tiklatilgan, qaltiradi, suhbatlashdi. Berilgan fe’llar qaysi nisbatga tegishli?
A) aniq, majhul, orttirma, birgalik
B) aniq, majhul
C) aniq, birgalik, o‘zlik
D) aniq, majhul, birgalik
Qaysi javobda faqat qo‘shma fe’llar berilgan?
A) o‘qib turdi, charaqlab ketdi, sayr etdi
B) tarbiya qilmoq, bunyod etmoq, chirs etmoq
C) keldi-ketdi, borib keldi, gup etdi
D) yeb-ichmoq, so‘rab kelmoq, aytar-aytmas
Qaysi javobda faqat qo‘shma fe’llar berilgan?
A) hormay-tolmay, olib keldi
B) olib turdi, ishlab chiqarmoq
C) yozdi-o‘qidi, o‘quvchi emish
D) sotib olmoq, bayon etmoq
Quyida keltirilgan gapdagi yasama fe’llar sonini aniqlang. Paxta va zig‘ir tolasidan tayyorlangan matolar namlab yoki suv sepib, yaxshi quritmay dazmollanadi.
A) 2 ta
B) 5 ta
C) 3 ta
D) 4 ta
O‘zlik nisbat qo‘shimchasi ta’sirida o‘timsiz fe’lga aylangan fe’llar qatorini aniqlang.
A) quvontirdi, jilmaytirdi
B) yuvindi, tarandi
C) yuvildi, cho‘zildi
D) kiyindi, tarqaldi
Qaysi javobda harakat nomiga xos bo‘lmagan xususiyat keltirilgan?
A) nisbat qo‘shimchasini oladi
B) ot bajargan vazifalarda keladi
C) shaxs-son va zamon ko‘rsatkichiga ega
D) egalik qo‘shimchalarini olib turlanadi
Qaysi javobda harakat nomidan keyin qo‘shila oladigan qo‘shimchalar to‘g‘ri berilgan?
A) egalik, kelishik, zamon, nisbat
B) egalik, kelishik, ko‘plik
C) shaxs-son, zamon, mayl
D) nisbat, bo‘lishsizlik, mayl
Qaysi javobda o‘zlik nisbatida qo‘llanmaydigan fe’llar berilgan?
A) ayirmoq, kavshamoq, kelmoq
B) uxlamoq, o‘qimoq, minmoq
C) jonlanmoq, o‘pkalamoq, ekmoq
D) otmoq, qurmoq, hidlamoq
Qaysi gapda kelasi zamon fe’li qatnashgan?
A) Kelinbuvim ukalarim bilan uyga qaytdi.
B) Oddiy haqiqatni kimga isbot etmoqchisan?
C) Tolibjon gapning ma’nosini darrov tushundi.
D) Lekin ko‘chada qatnov, qiy-chuv borgan sari kuchaymoqdA)
Hasanali bekning yechinib yotishini kutib turardi, chunki uni yotqizib, yoqilgan shamni o‘zi bilan narigi xonaga olib chiqmoqchi edi. (A)Qodiriy) Ushbu gapdagi fe’llar qaysi nisbatda? 1) aniq nisbat; 2) o‘zlik nisbat; 3) majhul nisbat; 4) orttirma nisbat; 5) birgalik nisbat
A) 1, 2, 3, 4, 5
B) 1, 2, 3, 4
C) 1, 3, 4, 5
D) 1, 2, 4, 5
Qaysi fe’llar fe’ldan anglashilgan harakatning shaxslarga munosabatini bildirishiga ko‘ra farqlanadi?
A) o‘qidim, o‘qiding, o‘qidi
B) o‘qiydi, o‘qisa, o‘qisin
C) o‘qiyapman, o‘qibman, o‘qimoqchiman
D) o‘qidi, o‘qitdi, o‘qildi
Qaysi javobda qo‘shma fe’llar berilgan?
A) kirib chiqmoq, borib kelmoq, oh urmoq
B) tanib olmoq, oshib tushmoq, savalab o‘tmoq
C) aytdi-qo‘ydi, olib qo‘ydi, chirs etmoq
D) kasal bo‘lmoq, tashlab qo‘ymoq, bordi-keldi
Qaysi fe’llar fe’ldan anglashilgan harakatning nutq momentiga nisbatan bajarilish yoki bajarilmaslik paytini bildirishiga ko‘ra farqlanadi?
A) o‘qiy, o‘qisa, o‘qisin
B) o‘qidim, o‘qiding, o‘qidi
C) o‘qiyapman, o‘qibman, o‘qimoqchiman
D) o‘qidi, o‘qitdi, o‘qildi
To‘liqsiz fe’lning qisqargan shakli ishtirok etmagan gapni toping.
A) O‘g‘limning bu ishlaridan faxrlandim.
B) Ayol yuziga ro‘molini tushirib piq-piq yig‘layotmish.
C) Cholning ikki ko‘zidan o‘t chaqnardi.
D) Mehmonni kutishga hozirlik ko‘rib qo‘ygandim.
Qaysi javobda tafakkur fe’llari berilgan?
A) g‘ingshimoq, jirkanmoq, turmoq, yotmoq
B) xayol surmoq, xayolga bormoq, o‘ylamoq
C) so‘zlamoq, gapirmoq, o‘y surmoq, demoq
D) o‘ylamoq, fikr yuritmoq, bidirlamoq
Qaysi gapda “turmoq” so‘zi ko‘makchi fe’l vazifasida qo‘llangan?
A) U hammasini aytib turibdi.
B) Savolga turib javob berdi.
C) Mashina maydonning o‘rtasida turibdi.
D) Lug‘at kitobi stol ustida turgan edi.
Qaysi javobda ko‘ra so‘zi yetakchi fe’l bo‘lib kelgan?
A) So‘z turkumlari ma’no va vazifasiga ko‘ra 5 turga bo‘linadi.
B) Bola onasini uzoqdan ko‘radi.
C) Bemorning ko‘zi uzoqni ko‘ra oladi.
D) Shifokor bemorning yuragini eshitib ko‘radi.
Qaysi gapda egalik qo‘shimchasi harakat bajaruvchisining shaxsi va sonini ifodalagan?
A) Birdan Bo‘taboyning jahli chiqib ketdi.
B) To‘ra ko‘zidan tilla oynagini olib, stol ustiga qo‘ydi.
C) Bo‘zchi bilganin to‘qir.
D) Bola onasini uzoqdan ko‘radi.
Qaysi hukm noto‘g‘ri?
A) Jo‘nalish kelishigini chiqish kelishigi o‘rnida ishlatish mumkin.
B) Chiqish kelishigini qaratqich kelishigi bilan almashtirsa bo‘ladi.
C) Qaratqich kelishigini tushum kelishigi bilan almashtirsa bo‘ladi.
D) Tushum kelishigini jo‘nalish kelishigi bilan almashtirsa bo‘ladi.
Kosa, piyola, choynak, stakan, bankalar, tovoqlar va oshxonaga taalluqli boshqa idishlar tuz bilan yuvilganndan so‘ng toza suvda chayib olinadi. Ushbu gapda nechta narsa-buyum oti ishtirok etgan?
A) 7
B) 6
C) 9
D) 8
Sanskrit tili haqidagi to‘g‘ri javobni aniqlang?
A) qadimgi hind adabiy tili
B) qadimgi nemis adabiy tili
C) qadimgi irland adabiy tili
D) qadimgi ingliz adabiy tili
Distributsiya nima?
A) lisoniy birliklarni o‘zaro bog‘lash
B) lisoniy birliklarning uchrashi, qo‘llanishi mumkin bo‘lgan jamiki qurshovi
C) lisoniy birliklarni aniqlash
D) lisoniy birliklarni qiyoslash
Mahmud az Zamahshariyning Qur’on tafsiriga bag‘ishlagan asari qaysi?
A) “Poetika”
B) “Muhokamat ul-lug‘atayn”
C) «Al-kashshof»
D) «Lisonut tayr»
Komponent tahlil metodining vazifasi nimadan iborat?

1. 
   so‘z ma’nosini tarkibiy qismlarga – komponentlarga ajratish va ularni har tomonlama o‘rganish
   

B)so‘z ma’nosini etimologik o‘rganish
C) so‘z ma’nosini izohlash
D) so‘z ma’nosini sinxron o‘rganish
Nahv termini arab tilshunosligining qaysi sohasini anglatadi?
A) morfologiyani
B) fonetikani
C) leksikologiyani
D) sintaksisni
Mirzo Mehdixonning tilga oid asari qaysi?
A) «Sangloh»
B) «Al-Mufassal»
C) «Kitob lison-ul arab»
D) «Kitob ul ayn»
Komparativistika nima?
A) amaliy tilshunoslik
B) qiyosiy tilshunoslik
C) qiyosiy-tarixiy tilshunoslik
D) nazariy tilshunoslik
Naturalizm tilga qanday hodisa sifatida qaradi?
A) ijtimoiy hodisa
B) ruhiy hodisa
C) moddiy hodisa
D) biologik hodisa
Til, asosan, qanday vazifani bajaradi?
A) emotiv vazifani
B) informativ vazifani
C) nominativ vazifani
D) kommunikativ vazifani
Nutq nima?
A) tildan fikr almashuv maqsadida foydalanish jarayoni
B) tildagi xotira
C) sintaktik ifoda turi
D) lingvistikaning bir bo‘limi
Sistema nima?
A) ma’no
B) qismlardan iborat butunlik
C) tuzilish
D) tilning rivojlanish qonuni
Til birliklari qaysilar?
A) so‘z, so‘z birikmasi, gap
B) jumla, mikromatn, makromatn
C) fonema, morfema, leksema, qolip
D) fonema, mofema, leksema, so‘z birikmasi
Nutq birliklari to‘liq berilgan qatorni aniqlang?
A) fonema, so‘z, leksema, qolip
B) jumla, mikromatn va makromatn
C) tovush, so‘z, so‘z birikmasi, gap
D) so‘z, so‘z birikmalari
Tillarni kelib chiqishiga ko‘ra tasnif qilish qanday ataladi?
A) geneologik tasnif
B) tipologik tasnif
C) semantik tasnif
D) sintaktik tasnif
Paralingvistika nimani o‘rganadi?
A) tilshunoslikning aloqa-aralashuv jarayonidagi imo-ishora, mimika, nutq vaziyati kabi omillarni
B) tillarning kelib chiqish tarixini
C) til birliklarining mazmun jihatini
D) emotsiyalarning tilda ifodalanishini
Iyerarxik munosabat nima?
A) til birliklarining o‘xshashlik munosabati;
B) bir paradigmaga birlashuvchi til birliklarining o‘zaro munosabati
C) til birliklarining yonma – yon joylashish (qo‘shnichilik) munosabati
D) til birliklarining murakkablashish (pog‘onaviy) munosabati
Paradigmatik munosabat qanday munosabat?
A) til birliklarining pog‘onaviy (iyerarxik) munosabati
B) til birliklarining muayyan izchillikda kelishi
C) so‘z tarkibiy qismlarining o‘zaro aloqasi
D) bir paradigmaga birlashuvchi til birliklarining o‘zaro munosabati
Sintagmatik munosabat qanday munosabat?
A) so‘z birikmasi hamda gap qismlarining o‘zaro bog‘lanishi
B) otlarning turlanishi
C) fe’llarning tuslanishi
D) til birliklarining ketma-ket (yonma – yon) joylashishi
Kompyuter lingvistikasi nimani o‘rganadi?
A) lisoniy birliklarning kelib chiqishini
B) leksikologiyaning joy nomlarini
C) matnga kompyuter yordamida ishlov berish bilan bog‘liq vazifalarni
D) imo-ishora, mimika, nutq vaziyati kabilarni
Fonema nima?
A) ma’no
B) tilning eng kichik moddiy birligi – tovush
C) fikr ifodalovchi birlik
D) omonim
So‘z shakllari deganda, qanday shakllar tushuniladi?
A) sintetik shakl
B) sintetik, analitik, sintetik-analitik shakl
C) analitik shakl
D) morfologik – grammatik shakl
Sistem tilshunoslikda leksemaning shakl tomoni qanday nomlanadi?
A) nomema
B) morfema
C) semema
D) leksema
Sistem tilshunoslikda leksemaning ma’no tomoni qanday nomlanadi?
A) semema
B) morfema
C) leksema
D) nomema
Diaxron tadqiqot metodi qanday metod?
A) sinxron metod
B) yangi metod
C) amaliy metod
D) tarixiy metod
Qiyosiy-tarixiy metod qaysi tilshunoslikning yaratilishiga xizmat qildi?
A) nazariy tilshunoslikning
B) qiyosiy-tarixiy tilshunoslikning
C) struktural tilshunoslikning
D) sistem tilshunoslikning
Tarixiy-qiyosiy metodning maqsadi nimadan iborat?
A) tillarni komponent tahlil qilish
B) tillarni tasnif qilish
C) bir tilni yoki qarindosh tillarni tarixiy jihatdan qiyoslab, ulardagi umumiylikni va farqlarni aniqlash
D) tillarni sinxron o‘rganish
Tipologik metodning maqsadi nimadan iborat?
A) tillarni avtomatik tahlil qilish
B) tillarni morfologik tasnif qilish
C) qarindosh va qarindosh bo‘lmagan tillarni qiyosiy o‘rganib, ular tuzilishiga xos umumiy va farqli jihatlarni aniqlash
D) tillarni geneologik tasnif qilish
Sinxron tadqiqot metodi qanday metod?
A) hozirgi vaqt jihatidan yuzaga kelishiga, qo‘llanishiga ko‘ra yangi, zamonaviy metod
B) tarixiy metod
C) qiyosiy-tarixiy metod
D) statistik tahlil metodi
Analitik so‘zshakl mavjud qatorni aniqlang.
A) maktab tomon, kelajak sari
B) maktabga, kelajagimiz
C) o‘qib chiqdi, boryapman
D) baland-baland, manman
Statistik tahlil metodining vazifasi nimadan iborat?
A) lisoniy birliklarni komponent tahlil qilish
B) lisoniy birliklarni ma’no jihatdan tahlil qilish
C) lisoniy birliklarning nutqda ishlatilish miqdorini aniqlash
D) lisoniy birliklarni avtomatik tahlil qilish
Transformatsion tahlil metodining vazifasi nimadan iborat?
A) fonetik birlikni qismlarga ajratish
B) morfologik birlikni tahlil qilish
C) leksik birlikni tahlil qilish
D) tildagi ma’lum sintaktik qurilishni (strukturani) uning boshqa ko‘rinishlari bilan almashtirish
Semema nima?
A) shakl
B) ma’no
C) tovush
D) ohang
Sema nima?
A) semema
B) ma’noning tarkibiy qismi, ma’noviy bo‘lak
C) mazmun
D) signifikat
Valentlik tahlil metodining vazifasi nimadan iborat?
A) so‘zni formal tahlil qilish
B) so‘z ma’nosini aniqlash
C) so‘zning ma’nosi asosida boshqa so‘zlar bilan birikuvini, birikishini aniqlash
D) so‘zni tarixan o‘rganish
Arab tilshunosligi maktablari qaysilar?
A) Kufa
B) Bog‘dod
C) Kufa va Basra
D) Basra
Hind tilshunosligining mashhur vakili kim?
A) Zamaxshariy
B) Sibavayhi
C) Panini
D) Alisher Navoiy
Falsafa va fanda ilmiy bilishning ikki bosqichi farqlanadi: …
A) fahmiy, diniy
B) ilmiy, diniy
C) nazariy, idrokiy
D) fahmiy, nazariy
Abu Nasr Forobiy qaysi ilmni “tabiatdan yuqori turgan ilm – metafizika”, u barcha ilmlarning yakuni va oxiri, undan so‘ng biror narsani tekshirishga zarurat qolmaydi, deb ta’riflaydi?
A) sonlar to‘g‘risidagi ilm (arifmetika)
B) figuralarni o‘rganadigan ilm
C) geometriya,tabiat to‘g‘risidagi ilm
D) Ilohiyot ilmi