Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda bozor munosabatlariga asoslan- gan

 
 
 
chiqarish rentabelligini ta’minlash, muhandislik - texnik 
imkoniyatlarni inobatga olgan holda sotuv imkoniyatlarini 
belgilashdan 
boshlanadi. 
Boshqacha 
qilib 
aytganda, 
marketing sohasidagi qarorlar ishlab chiqarish va kapital 
qo‘yilmalar bilan 
bog‘liqdir. 
 
 
Meffert X. 
Marketingning zamonaviy, umumlashtirilgan va keng 
ma’nodagi talqini marketingni ayirboshlash jarayonidagi ikki 
shaxs o‘rtasidagi kelishuvga o‘xshatilishidir. 
Marketing – bukorxonalarni bozorga yo‘naltirilgan holda 
boshqarish, rejalashtirish, muvofiqlashtirish hamda nazorat 
qilishdir. 
Rayon U. 
Marketing iste’molchini o‘rganish orqali tovar va 
xizmatlarni 
yaratish, ular xohishini qondirish va talabni keng aytirishdir. 
 
Levit T. 
Marketingni tovar sotish bilan o‘xshatish mumkin emas. 
Savdofunksiyasi ishlab chiqarilgan mahsulotni sotishdan 
iborat bo‘lsa, 
marketingning vazifasi - bozorga iste’molchi ehtiyoj sezgan 
tovarva xizmatni olib chiqishdan iborat. 
Kulakov S.N. 
Zamonaviy marketingning mohiyati xaridorning talabini 
korxona 
daromadiga aylantirishdan iborat bo‘lgan tadbirkorlik 
faoliyatidir. 
 
Rossiyada marketingning evolyutsion rivojlanishi bir necha bos- qichda 
amalga oshirildi.
3
1-
bosqich. 1970-yildan boshlab marketing haqida ilk ilmiy maqolalar 
paydo bo‘la boshladi. G. Abramishvili, V. Voyna, N. Gerchikova, A. 
Goryachev, V. Demidova, P. Zavyalov, K. Kostyuxin, I. Kretov, B. Solov-yov, 

---

12 
Yu.Trusov va boshqalar Rossiyada marketing nazariyasi va amaliyotini 
shakllantira boshladilar. 
2-
bosqich. 1980-yillarning o‘rtalari va 1990-yillarga to‘g‘ri kelib, bu 
davrda marketolog olimlar qatori kengaydi. A.Braverman, I.Gerchikova, 
E.Golubkov, N.Kapustin, I.Kretov, N.Moiseyeva, R.Nozdrev, A.Porshnev va 
boshqalar bozor sharoitida marketingning ahamiyatini uni firmalar faoliyatiga 
qo‘llash samarasini o‘z ilmiy ishlarida o‘rgandilar. 
bosqich. 1990-yillar o‘rtalari va hozirga qadar hisoblanib, bu davr 
marketingning barcha sohalarga tatbiq etilishi bilan xarakterlanadi. Oliy 
ta’lim muassasalarida marketing kafedralari tashkil qilinib, marketing 
bo‘yicha mutaxassislar tayyorlana boshlandi. Yirik kompaniya va firmalar 
faoliyati marketingsiz amalga oshirilmaydi, chunki bozor sharoitida 
iste’molchi talab va ehtiyojlarini qondirish, so‘ngra daromad yoki foydani 
o‘ylash bozor talablaridan biriga aylandi. Raqobatning vujudga kelishi tufayli 
tovar va xizmat turlarini ishlab chiqaruvchilar tomonidan iste’molchini 
o‘ziga jalb qilishda faollik korxona samarasining muhim omiliga aylandi. Bu 
davrda nazariya va amaliyotga yangicha qarash va yondashuvlarning paydo 
bo‘lishida bir qator rus olimlari ma’lum hissa qo‘shdilar. G. Azoyev, G. 
Bagiyev, D. Barkan, 
I. 
Berezin, A. Goltsev, O. Dmitriyev, V. Domnin, A.Yegorov, B. Zamyatin, 
A. Pankruxin,E. Popov, M.Sokolova va boshqalar shular jumlasidandir. 
3
Г.Л.Багиев,В.M.Taрасевич. Маркетинг.4-eизд.-СПб., “Питер” 2012 г. 

---

13