Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda bozor munosabatlariga asoslan- gan

Marketing tizimi 
- F.Kotler fikricha, korxona bilan uning hamkorlari 
va tovar (xizmat)lari sotiladigan bozordagi subyektlarini o‘zaro bog‘lab 
turuvchi eng muhim munosabatlari va axborot oqimlari kompleksi 
(majmuyi)ni ifodalaydi. Marketing tizimiga ta’minotchilar, vositachilar, 
sotuvchilar, iste’molchilar, raqobatchilar va korxona faoliyatiga bog‘liq 
bo‘lgan boshqa bozor subyektlari kiradi.
7
Marketing tizimi korxonaning bozordagi faoliyat strateiyasiga qarab 
shakllanadi va undagi o‘zgarishlar asosida yangilanaveradi. Marketing 
tizimining shakllanishiga va o‘zgarishiga asosiy sabab bozor konyunkturasi 
hisoblanadi. Marketing tizimi korxona tashqi muhitini ifodalovchi ijtimoiy- 
iqtisodiy, demografik, texnik-texnologik, siyosiy- huquqiy va madaniy 
omillar ta’sirida shakllanadi va faoliyat yuritadi. Uning muvaffaqiyatli 
faoliyati korxona imkoniyatlarini bozor faoliyatiganechog‘lik muvofiqligiga 
ko‘p jihatdan bog‘liq bo‘ladi. Shu bilan birga marketing tizimiga 
korxonaning raqobatchilari sezilarli ta’sir ko‘rsatib, ko‘pincha ularning 
bozor strategiyalari o‘zgarishi bilan tizim- da yangi yo‘nalish boshlanishiga 
olib keladi. 
Aniq korxona uchun marketing bo‘limi haqida Nizom ishlab chiqishda 
korxonaning xususiyatlari: strategik maqsadlari, vazifalari, boshqaruvning 
tashkiliy strukturalari, faoliyat sohasi, biznes turiningsoni, moliyaviy, mehnat 
resurslari, shuningdek, qonunchilik va me’yoriyhujjatlar hisobga olinadi. 
F.Kotler 
marketing tizimi 
tushunchasiga kompleks yondashib, uni 
jiddiy bozor munosabatlari va axborot oqimlari kompleksi deb tushunib, 
firmaning bozorlarga bevosita bog‘liq faoliyatiga katta e’tibor beradi. 
Bunday sharoitda firmaning ichki va tashqi muhiti tahliliga alohida e’tibor 
qaratish zarur. 
7
Marketing, Bozorshunoslik/ A.Soliyev, S.Buzrukxonov /T.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2010- y. 

---

77 
Demak, marketing tizimi – firma faoliyatining operativ va strategik 
yo‘nalishini belgilab beradigan tashkiliy, boshqaruv, rejalashtirish sohalariga 
tegishli to‘xtovsiz jarayon, subyektlar, vositalar va axborot oqimlari 
kompleksidir.