Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda bozor munosabatlariga asoslan- gan

Targ‘ibotni amalga oshiruvchi subyektlar 
 
 
 
 
 
 
12.3- rasm. 
Targ‘ibot (promotion) ni amalga oshiruvchilarning vazifalari 
Biznesmen Richard Brenson Britaniya ishbilarmonlik maydoniga 1970 
– yillarda o‘sha paytlarda yangilik (innovatsiya) bo‘lgan ovoz yozuvchi 
Virgin Records kompaniyasi bilan yorib kirdi. U boshqa hech kim nazariga 
ilmagan ijrochilar bilan shartnomalar tuzdi va o‘zining hozirgi kunga qadar 
davom etib kelayotgan marafonini boshladi. Virgin Records 1992–yilda 
Thorn-EMI kompaniyasiga deyarli 1 mlrd. doll.ga sotildi, biroq jamlangan 
daromadi 8 mlrd. doll.dan ortadigan 200 dan ortiq boshqa kompaniyalar 
tuzildi. «Virgin» nomi (darvoqe, bu Buyuk Britaniyadagi uchinchi eng 
obro‘li savdo markasi) va R.Brenson shaxsining o‘zi bilan turli xil tovarlar va 
xizmatlarni bog‘laydilar (samolyotlar, poyezdlar, moliyaviy mahsulotlar, 
yaxna ichimliklar, musiqali yozuvlar, mobil telefonlar, avtomobillar, vinolar, 
kitoblar, hattoki, to‘y liboslari ham). Ko‘p qirrali bu mahsulotlarga takliflar 
ham yetarli bo‘lishi bilan birga to‘langan puliga yuqori narxlardaligi, 
sifatliligi, innovatsiyalari, a’lo kayfiyat ulashishi, raqobatchilarni 
«ko‘zini o‘ynata olishi» bilan xarakterli. Virgin Group o‘zi uchun bozorlarda 
qoniqarsiz talablarni, to‘lov qobiliyatlariga ega ehtiyojlar va uncha faol 
bo‘lmagan raqobat qidirmoqda. «Biz ularni topganimizdan keyin Virginga 
raqobatchilar o‘zini yaxshiroq ko‘rsata olish imkoniyatlari tug‘iladi. Biz 
xaridorlarga ishonch, innovatsiya va do‘stona munosabatlar yetmagan 
joylarda ularni yetkazib beramiz», - deydi R.Brenson. 
1998–yilda Brenson AQShda Virgin Cola kompaniyasini ochganda, u 
shaxsan Nyu-Yorkning Beshinchi avenyusini kezib chiqar ekan, hamma 
ertalabki yangiliklar dasturlariga intervyu berishga ham ulgurgan edi. 2002– 
yilda u Virgin mobil aloqa operatoriga xizmat ko‘rsatishi e’lon qilindi. 2004– 
yilda «Virgin Puclse» umumiy nomi bilan yuqori texnologik elektron 
qurilmalar seriyasi chiqarilishi munosabati bilan R.Brenson yana sahnada 
paydo bo‘ldi – bu Nyu- Yorkdagi tungi klublardan birining sahnasi edi. 

---

313 
Yaqinda Virgin Volvo bilan hamkorlikda tanlov e’lon qildi va uning bosh 
mukofoti Brensonning yangi «Virgin Galactic» kosmik kemasida kosmik 
parvoz bo‘ladi. Public Relations sohasidagi ushbu hamma faoliyat «Virgin» 
brendini haqiqiy baholash, Missiya: reklamaning maqsadi qanday; Pul: u 
qanday pul mablag‘larini iste’mol qiladi (talab qiladi); xabar: qaysi reklama 
xabarlarini xaridorgacha yetkazish kerak; Media: axborotlarni tarqatishning 
qaysi vositalari harakatlantirilishi zarur; Baholash: reklamanatijalarini qanday 
baholash zarur; kabi savollarg javob topadi.