Mustaqil ta’lim “O’rxun-Enisey yozma yodgоrliklarida” ijtimоiy-pedagоgik qarashlar

MUSTAQIL TA’LIM

“O’rxun-Enisey yozma yodgоrliklarida” ijtimоiy-pedagоgik qarashlar

“O’rxun-Enisey yozma yod-gоrliklarida” ijtimоiy-pedagоgik qarashlar” mavzusida “Toifalash jadvalini” to’ldirish.

Birlik, ahil-inoqlik, do‘stlik xaqida	Xalqparvarlik, jasurlik, qahromonlik xaqida	Or-nomus, odob-ahloq, xaqida	Ehtiyotkorlik, sergaklik xaqida	Bilimlilik, mehnat xaqida
1.uyushtiradigan ulug‘i shad edi. «Yig‘il», dedi. Yig‘uvchisi men edim – Bilga To‘nyuquq. 2. xoqoni alp ekan, kengashchisi dono ekan, g‘azablangudek bo‘lsa, o‘ldiradigan ko‘rinadi. Uсhovlon yopirilib, qo‘shin tortaylik, uni yo‘q qilaylik», debdi. 3. (Xoqon) zafar qozongani uсhun, men o‘zim zafar qozonganim uсhun davlat ham davlat bo‘ldi, xalq ham xalq bo‘ldi. 4. «Tabg‘ach, O‘g‘uz, Qitan – bu uchovi qamal qilsa, qamal- da qolajakmiz. Unda vujudining ich-u tashini – mol-u jonini topshirgan kishiday bo‘lamiz. Yupqa yig‘in tor-mor qilishga oson emish, ingichka yig‘in uzishga oson emish.	1.xoqoni alp ekan, kengashchisi dono ekan. 2.O‘sha ikki kishi bor bo‘lsa, seni – Tabg‘aсhni o‘ldirajak, derman, shimolda qitanni o‘ldirajak, derman. 3.Yupqa narsa yengishga arzimas emis h, ingichka narsa uzishga arzimas, ingichka yo‘g‘on tortsa, uzadigan alp emish. 4.Qo‘ishini uсh ming ekan, biz ikki ming edik, urushdik. Tangri yorliqadi, qochirdik, daryoga tushdi. Qochgan yo‘lida yana o‘ldi, chog‘i. Shundan so‘ng o‘g‘uz butunlay (taslim bo‘lib) keldi.	1.«Qaytaylikhalol (kishining) uyati (or-nomusini saqlagani) yaxshi», – dedi.	1.Ko‘gman yo‘li bitta ekan, bekilgan [qor bosgan], deb eshi tib: Bu yo‘ldan yursak yaramaydi», – dedim. 2. O‘sha suvning quyi tomoniga bordik, (qo‘shinni) sanagani tushir dik, ot(lar)ni butalarga boylar edik. Kun-u tun yelib bordik. Qirg‘izni (uyquda) qo‘qqisdan bosdik. 3. (Yov) keladigan bo‘lsa, nomdor er (yigit)larni yig‘ (va dush- manni o‘ldir), kelmaydigan bo‘lsa, til tutib ma’lumot olib tur, – dedi. 4. Bo‘gu xoqon menga shunday aytib yuboribdi, apatarxon (bosh lashkarboshi)ga maxfiy xabar yuboribdi: «Bilga To‘nyuquq hushyor, u o‘zi bi ladi.	1.Bilimdoni, chabusi mening o‘zim edim. 2. Altin yishni yo‘lsiz oshdim, Ertish daryosini kechiksiz kechdik, tunda to‘xtamadik. 3.Qapag‘an xoqon ... tun uxlamadi, kunduz o‘turmadi, qizil qonimni tugatib, qora terim yugur tib, mehnatimni, kuchimni berdim-ku, axir. 4. Tabg‘ach, sen o‘ngdan hujum qil! Qi- tan, oldindan hujum qil! Men chapdan hujum qilay! 5. (birov) oriq buqa bilan se- miz buqani tezagidan bilsa, (birov bu) semiz buqa, (bu) oriq buqa deb bil- mas (ya’ni ajrata olmas) emish, deb o‘yladim. O‘shandan so‘ng, tangri bilim bergani uсhun, faqat o‘zim xoqonni qistadim.