Mustaqil ish mavzusi: ishqalanish Reja: ishqalanish haqida toʻliq maʼlumot ishqalanishga doir misollar va yechimlari ishqalanish koeffitsienti

Andijon Mashinasozlik instituti avtomobilsozlik fakulteti energiya mashinasozligi yo’nalishi K76/21-guruh talabasi Qulliyev Behzodning nazariy mexanika fanidan mustaqil ishi

Mustaqil ish mavzusi: ishqalanish Reja: 1)ishqalanish haqida toʻliq maʼlumot 2)ishqalanishga doir misollar va yechimlari 3)ishqalanish koeffitsienti

Ishqalanish – bir-biriga tegi shib turuvchi qattiq jismlar, suyuqliklar va gazlarning nisbiy koʻchishiga qarshilik qilish hodisasi. Ichki va tashqi xillari boʻladi. 1)Tashqi I. — bir-biriga tegib turgan qattiq jismlar yoki biror jismning oʻzaro tegib turgan boʻlakchalari harakatlanib, bir-biriga nisbatan siljiganda mexanik qarshilikning vujudga kelish jarayoni. Ikki jismning bir-biriga tegib turgan sirtlarining oʻzaro taʼsir kuchi — tashki I. Kuchi quyidagicha ifodalanadi: FumK=kN, bunda k — ishqalanuvchi sirtlarning xossalariga bogʻliq boʻlgan I. Koeffitsiyenti, N — jismga qoʻyilgan kuch. Biron jismning boshka jism sirti boʻylab qanday ha-rakat qilishiga qarab, statik I. Yoki tinchlikdagi I. Va kinetik I. Xillari mavjud.

Ishqalanish – bir-biriga tegi shib turuvchi qattiq jismlar, suyuqliklar va gazlarning nisbiy koʻchishiga qarshilik qilish hodisasi. Ichki va tashqi xillari boʻladi. 1)Tashqi I. — bir-biriga tegib turgan qattiq jismlar yoki biror jismning oʻzaro tegib turgan boʻlakchalari harakatlanib, bir-biriga nisbatan siljiganda mexanik qarshilikning vujudga kelish jarayoni. Ikki jismning bir-biriga tegib turgan sirtlarining oʻzaro taʼsir kuchi — tashki I. Kuchi quyidagicha ifodalanadi: FumK=kN, bunda k — ishqalanuvchi sirtlarning xossalariga bogʻliq boʻlgan I. Koeffitsiyenti, N — jismga qoʻyilgan kuch. Biron jismning boshka jism sirti boʻylab qanday ha-rakat qilishiga qarab, statik I. Yoki tinchlikdagi I. Va kinetik I. Xillari mavjud.

Gorizontal tekislikda ixtiyoriy yotgan jismga I. Kuchi taʼsir qilmaydi. Agar jismni siljitish uchun unga kuch qoʻyilsa, I. Vujudga keladi. Bir-biriga nisbatan qoʻzgʻalmas boʻlgan sirtlar orasidagi I. Tinchlikdagi I. Deyiladi. Tinchlikdagi I. Kuchi har doim jismga uning boshqa jism tegib turgan sir-tiga parallel yoʻnalishda qoʻyilgan kuch Gʻ ga moduli boʻyicha teng va unga qara-maqarshi yoʻnalgan boʻladi:Qattiq jismlarda sirpanib I. Va du-malab I. Yuz beradi. Bir jism boshqa jism sirtida harakatlanganda hosil boʻladigan I. Kuchiga sirpanib I. Kuchi deyiladi; sirpanib I. Kuchi jismning tegib turgan boshka jismga nisbatan koʻchishiga qaramaqarshi yoʻnalgan boʻladi. Qattiq jismlarning sirpani-shida I. Kuchi faqat sirtlarning xossalariga va bosim kuchigagina emas, balki harakat tezligiga ham bogʻliq boʻladi.

• Gorizontal tekislikda ixtiyoriy yotgan jismga I. Kuchi taʼsir qilmaydi. Agar jismni siljitish uchun unga kuch qoʻyilsa, I. Vujudga keladi. Bir-biriga nisbatan qoʻzgʻalmas boʻlgan sirtlar orasidagi I. Tinchlikdagi I. Deyiladi. Tinchlikdagi I. Kuchi har doim jismga uning boshqa jism tegib turgan sir-tiga parallel yoʻnalishda qoʻyilgan kuch Gʻ ga moduli boʻyicha teng va unga qara-maqarshi yoʻnalgan boʻladi:Qattiq jismlarda sirpanib I. Va du-malab I. Yuz beradi. Bir jism boshqa jism sirtida harakatlanganda hosil boʻladigan I. Kuchiga sirpanib I. Kuchi deyiladi; sirpanib I. Kuchi jismning tegib turgan boshka jismga nisbatan koʻchishiga qaramaqarshi yoʻnalgan boʻladi. Qattiq jismlarning sirpani-shida I. Kuchi faqat sirtlarning xossalariga va bosim kuchigagina emas, balki harakat tezligiga ham bogʻliq boʻladi.