Mustaqil ish mavzu: Nikel ishlab chiqarishning gidrometallurgik texnologiyasi

Gidrometallurgik usul

Gidrometallurgik usul o‘z vaqtida Kuba usuli deb nomlangan. Bu usulda yanchilgan ruda qaytarish jarayoniga yuboriladi: 600–700⁰S nikel va kobalt metall holatigacha, temir esa faqat FeO shaklgacha tiklanadi. Keyin ruda ammiak bilan eritiladi.

2Ni+12NH₃+2CO₂+O₂=2Ni(NH₃)₆CO₃

Eritma tozalangach, u issiq bug‘ yordamida qayta ishlanadi:

2Ni(NH₃)₆CO₃+H₂O=NiCO₃·Ni(OH)₂+CO₂+12NH₃


Cho‘kmani kuydirib,nikel oksidi NiO olinadi, gazlarning tarki­bi­da NH₃ va CO₂ bo‘lganligi sababli, ularni tanlab eritishga qayta­dan yuboriladi. NiO esa erkin holatigacha tiklanadi yoki shunday holat­da po‘lat eritish zavodlariga qo‘shimcha xomashyo sifa­tida jo‘natiladi.
Sulfidli nikel rudalarini qayta ishlash

Garchi gidrometallurgik usullar ham ma’lum bo‘lsada, asosan sulfidli mis - nikel rudalari pirometallurgiya usuli bilan qayta ishlanadi. Shunday ekan, bu usul haqida batafsil fikr yuritiladi.

Gidrometallurgik usul


Bu usul bo‘yicha, yanchilgan ruda yoki boyitma avtoklavlarda 7·10 Pa atrofidagi ortiqcha bosim ostida ammiak bilan qayta ishlanadi. Mis, nikel va kobalt kompleks ammiak tuzlari shaklida eritmaga o‘tadi.


NiS + 2O₂ + 6NH₃ = Ni (NH₃)₆ SO₄

Avtoklavdagi harorat 77–80⁰S ni tashkil qiladi. Ajralib chi­qayot­­gan ortiqcha issiqlik kimyoviy yo‘l bilan ajratib turiladi. Boyit­madagi oltingugurt S₂O₃^2-, S₃O₆^2-, va SO₄^2-, shakllarga oksid­la­nadi, temir esa sulfat yoki gidrooksid turida cho‘kmaga o‘tadi.

Suzilgan eritma qaynatilib, so‘ng mis cho‘ktiriladi: