Mustaqil ish mavzu: Nikel ishlab chiqarishning gidrometallurgik texnologiyasi

3FeS+3NiO = 3FeO+Ni₃­S₂+0,5S₂


2FeO+SiO₂ = 2FeO·SiO₂

Oksidlangan ruda tarkibida oltingugurt yo‘q, shuning uchun unga qo‘shimcha kiritish kerak. Buning uchun shixtaga pirit yoki gips qo‘shiladi.

Qizdirilishda gips (CaSO₄·2H₂O) o‘zining konstruksion namli­gini yo‘qotadi va keyin qaytaruvchi modda bilan reaksiyaga kiradi:


CaSO₄ +4C(CO) = CaS +4CO(CO₂)

Gips o‘z namligini yo‘qotish bilan bir paytda parchalanishi ham mumkin:

CaSO₄ = CaO + SO₃

Agarda gipsning o‘rniga pirit qo‘shilsa, birinchi davrda u ajraladi:

2FeS₂ = 2FeS + S₂


FeS, CaS bilan bir qatorda nikel sulfidlari reaksiyaga kiradi:


NiSiO₃ +CaS = NiS +CaSiO₃
NiSiO₃ +FeS = NiS +FeSiO₃

CaS temirni hamsulfidlaydi:

CaS + FeO = FeS + CaO

Gips piritga nisbatan arzonroqdir va temirli toshqol hosil qilmaydi, shuning uchun ham uni ishlatish afzalroqdir.Gips yoki pirit bilan eritilgan nikelli shteyn 60 % temirni o‘z miq­doriga kiritadi. Temirli shteynni konverterda qayta ishlash dav­ri­da temir alohida ajratiladi.

Konvertorlash davrida temir tanlab oksidlanadi va qo‘shimcha beril­gan kvars bilan toshqol fazasiga o‘tadi. Temirdan ajralgan nikel­lishteyn faynshteyn deb ataladi. Bu nikelni oq shteyn deb nomlash ham mumkin.
Oq shteyn keyingi bosqichda kuydiriladi:


2Ni₃S₂ + 7O₂ = 6NiO + 4SO₂

Nikelning oksidi tiklovchi modda bilan aralashtirilib, elektr pechida 1500⁰Sda eritiladi va erkin suyuq nikel olinadi.

Konverter toshqoli nikelga boy aylanuvchi modda hisoblanib, qaytadan eritish pechiga yuklanadi.