Mustaqil ish mavzu: jismlarning inersiya momentini hisoblash guruh

Fizikaning yana qaysi qismida inersiya

momentidan foydalaniladi?

Inersiya momenti biror massa aylanma harakatda qatnashgan deyarli barcha masalalarda muhimdir. U impuls momentini hisoblash uchun ishlatiladi va massa taqsimoti oʻzgarganda aylanma harakat qanday oʻzgarishini tushuntirishga (impuls momentining saqlanish qonuni orqali) imkon beradi. Shuningdek, aylanma harakat qilayotgan jismning kinetik energiyasini topishda ham undan foydalaniladi.

Jismlarnig inersiya momentlari

m massali ba’zi jismlarning simmetriya o’qlari (00`) ga nisbatan

inersiya momentlarini hisoblash formulalarini tayyor holda keltiramiz.



6-rasm.

1. 
   L uzunlikdagi ingichka sterjenning inersiya momenti (6-rasm 1.):
   

(1)

2. 
   Bo’yi a va eni b bo’lgan brusokning inersiya momenti (6-rasm 2.):
   

(2)

3. 
   Тashqi radiusi R, ichki radiusi r bo’lgan halqaning inersiya momenti (6-rasm 3.):
   

(3)

4. 
   Radiusi bo’lgan yupqa devorli (chambarakning) inersiya momenti (6-rasm 4.):
   

(4)

(3) formulada r = R = deb olib, (4) formulani chiqarish oson.

5. 
   R radiusli disk (silindr) ning inersiya momenti (6-rasm 5.):
   

(5)

(3) formulada r = 0 deb olib, (5) formulani chiqarish oson.

6. 
   R radiusli sharning inersiya momenti (6-rasm, 6.):
   

Agar jismning aylanish o’qi 00' simmetriya o’qiga parallel, lekin simmetriya o’qidan d masofaga siljigan bo’lsa, parallel siljigan o’qda nisbatan inersiya momenti Shteyner teoremasi deb atalgan munosabat bilan ifodalanadi: