Mustaqil ish 3

O‘tkinchijarayonlarnihisoblashusullariningxususiyatlari

Elektr zanjirlardagi o‘tkinchi jarayonlarni hisoblash uchun klassik, operator, chastotaviy va Dyuamel integrali usullaridan foydalaniladi.

Klassik usulning mohiyati - tok va kuchlanishlar oniy qiymatlari uchun Kirxgof birinchi va ikkinchi qonunlari asosida tuzilgan differensial tenglamalarni yechishdan iborat. Masalani yechish xarakteristik tenglamalar ildizlarini,o‘tkinchijarayonerkinvaturg‘untashkiletuvchilarini,integrallash doimiylarini va nihoyat o‘tkinchi tok va kuchlanishlarni aniqlashdan iborat. Klassik usulning o‘ziga xos xususiyati shundan iboratki, yechimda real vaqtdagirealkattaliklardanfoydalaniladi.Hisoblashnatijalariodatdagrafiklar bilantasvirlanadi,lekinbuhisoblashlarmurakkabvako‘pvaqttalabqilganligi sababli ko‘pincha hisoblash texnikasi qo‘llashni talab etadi.
Operatorusulida original deb nomlanadigan vaqtning real funksiyasi uning kompleks tekislikdagi tasviri bilan almashtiriladi. Bunday almashtirish Laplasning to‘g‘ri o‘zgartirish funksiyasi yordamida matematik yo‘l bilan bajariladi.Bundatasvirvaqtfunksiyasiemas,komplekso‘zgaruvchifunksiya bo‘ladi. Uni grafik usulda tasvirlab bo‘lmaydi. Lekin klassik usulga nisbatan bo‘lgan bu kamchilik vaqt bo‘yicha differensiallash va integrallash operatsiyalarini ko‘paytirish va bo‘lish kabi algebraik operatsiyalar bilan almashtirish afzalligi bilan kompensatsiyalanadi. Algebraik tenglamalar sistemasini yechish natijasida izlanayotgan funksiyaning tasviritopiladiva uningoriginaligao‘tiladi.Buusuldaintegrallashdoimiylarinialohidahisoblab topishga ehtiyoj qolmaydi. Ushbuafzalliklari sababli operator usuli muhandislik amaliyotida keng qo‘llanadi.
Chastotaviy usul operator usulga juda o‘xshash. Farqi shundaki, taqribiy hisoblashlarda zanjirning kirish qarshiliklari yoki o‘tkazuvchanliklarining eksperimental xarakteristikalaridan foydalanish mumkin. Bu usul chiziqli avtomatik rostlash sistemalarining analizi va sintezida, xususan, sistemadagi o‘tkinchi jarayonlar sifatini baholashda keng foydalaniladi.
Dyuamelintegraliusulipassivikkiqutblikningkirishqismigaberilayotgan kuchlanish vaqtga nisbatan murakkab qonun bilan o‘zgarayotganda qo‘llaniladi.
Bundan tashqari, o‘tkinchi jarayonlarni hisoblash uchun o‘zgaruvchan holat usuli, avtomatikada keng qo‘llanadigan trapesiya ko‘rinishidagi chastotaviy xarakteristika usuli va boshqa usullar mavjud.