Мустақиллик йилларида чорвачиликда наслчилик хизматларининг аҳволи ва бугунги кунда Ўзбекистон Республикаси “Наслчилик тўғрисида”ги қонуни асосида наслчилик ишларининг йўлга қўйилиши ҳақида

CHORVACHILIK
UMUMIY
XUSUSIY
Qishloq xo’jalik hayvonlarini oziqlantirish
Qishloq xo’jalik hayvonlarini urchitish
Zoogigiyena
Qoramolchilik
Qo’ychilik va echkichilik
Yilqichilik va tuyachilik
Parrandachilik
Cho’chqachilik
Quyonchilik
Chorvachilik fani quyidagi sohalarni rivojlanishida katta ahamiyatga ega va shu sohalar bilan birgalikda rivojlanadi
O’simlik dunyosi
Oziq-ovqat sanoati
Tibbiyot
Yengil sanoat
Istiqlol yillarida Mamlakatda chorvachilikka oid bo‘lgan ko‘plab davlat qonunlari, Prezident farmon va qarorlari vazirlar Mahkamasining qarorlari va Davlat dasturlari qabul qilingan. Shu davr mobaynida chorvachilikning barcha tarmog‘i barqaror rivojlanib, bu jarayon ayniqsa, keyingi yillarda yanada jadallashgan.
Hozirgi vaqtda dunyo mamlakatlarida 15 mlrd. parranda, 1,3 mlrd qoramol, 1,7 mlrd qo‘y va echkilar parvarish qilinmoqda. Har yili 5 mlrd boshga yaqin hayvon (asosan tovuqlar) go‘sht uchun so‘yiladi. Har yili 300 mln. tonna atrofida go‘sht (jon boshiga 42 kg) 600 mln. tonna sut ishlab ishlab chiqarilmoqda. Hozir 7 mlrd. dunyo aholisi bo‘lib, 2050 yilga kelib, 9,1mlrd kishiga yetishi kutilmoqda.
Respublika davlat statistika qo‘mitasi ma’lumotlarini tahlili shundan dalolat beradiki, Respublikamizning barcha toifa xo‘jaliklarida jami qoramollar bosh soni 2021 yil 1 yanvar holati bo‘yicha 13188,7 ming boshga teng bo‘lgan.
Bu ko‘rsatkich turli mulk shaklidagi xo‘jaliklar kesimida tahlil qilinganda, jami 13188,7 bosh qoramolning: 779,9 ming boshi yoki 5,9 foizi fermer xo‘jaliklarida, 12233,3 ming bosh yoki 92,8 foizi dehqon va aholining shaxsiy yordamchi xo‘jaliklarida hamda 175,5 ming bosh yoki 1,3 foizi qishloq xo‘jaligi faoliyatini amalga oshiruvchi xo‘jaliklarda urchitib kelinayotganligi kuzatildi.
Urchitilayotgan jami qoramollarning 4744,3 ming bosh yoki 35,9 foizini sigirlar tashkil qilgan. Bu ko‘rsatkich xo‘jaliklar kesimida tahlil qilinganda, jami 4744,3 bosh sigirni 273,8 ming boshi yoki 5,8 foizi fermer xo‘jaliklarida, 4421,2 ming bosh yoki 93,2 foizi dehqon va aholining shaxsiy yordamchi xo‘jaliklarida hamda 49,3 ming bosh yoki 1,0 foizi qishloq xo‘jaligi faoliyatini amalga oshiruvchi xo‘jaliklarda urchitib kelinayotganligi kuzatildi.
Urchitilayotgan qoramollar bosh sonini viloyatlar kesimida tahlil qiladigan bo‘lsak, birinchi o‘rinda Qashqadaryo viloyati bo‘lib Respublikadagi jami qoramollarning 1620,5 ming yoki 12,3 foizi urchitilmoqda. Ikkinchi o‘rinda Samarqand viloyati bo‘lib, jami qoramollarni 1606,0 ming yoki 12,2 foizi, uchinchi o‘rinda Buxoro viloyati bo‘lib, Respublikadagi jami qoramollarni 1247,2 ming boshi yoki 9,4 foizi urchitilmoqda. Demak shu 3 ta viloyatlarda Respublikada urchitilayotgan jami qoramollarni 4473,9 ming boshi yoki 33,9 foizi urchitilar ekan.