Мустақил иши мавзу

Линза компенсатори

1-қувур; 2-гардиш; 3-кўйлак; 4-ярим енг; 5-қовурға; 6-панжа; 7-гайка; 8-новда
Ленс компенсаторлари штампланган ярим линзалардан пайвандлаш орқали амалга оширилади. Шланги қаршиликларни камайтириш ва компенсатор ичидаги тиқилиб қолишнинг олдини олиш учун газ кириш томондан компенсатор ички юзасига пайвандланган ҳидоят қувур. Линзаларнинг пастки қисми улардаги сув тўпланиши ва музлашининг олдини олиш учун ҳидоят қувуридаги тешиклар орқали битум билан тўлдирилади.
Қиш ойларида компенсаторни ўрнатишда уни бироз чўзиш керак, ёзда еса галстук тақиш билан сиқилган. Ўрнатиш сўнг, мажмуаси кўтарилиши керак. Кенгайтириш бўғинлари, клапанлар ёки бошқа қурилмалар ёнига ўрнатилганда гардиш арматурасини еркин қисмларга ажратиш ва қистирмаларни алмаштириш имкониятини беради (қуйидаги расм).
Компенсаторларни ўрнатиш

а - клапанли линза; б - резина мато; 1 - пастки корпус; 2 - юқори корпус; 3 - Пим; 4 - илашиш муфтаси; 5 - каллак; 6 - қалпоқ; 7 - кичик гиламча; 8 - гилам остидаги ёстиқ; 9 - темирланган сув ва газ қувури; 10 - пайвандланган гардиш; 11-клапан; 12, 14-қистирмалар; 13-икки линзали компенсатор
Туфайли сув жуда тез-тез қудуқлар, ёнғоқ ва тақиш болтлар занг топилган, шунинг учун улар билан ишлаш қийин, ва баъзи ҳолларда операцион ходимлар ёнғоқ думалаб ҳолда линза компенсатор тақиш мурват қолдиради, деб аслида. Линза компенсатори ўз вазифасини бажаришдан тўхтайди, шунинг учун компенсаторларнинг янги конструксиялари тақиш болталарини таъминламайди. Таъмирлаш вақтида компенсаторларни сиқиш учун қисқич ишлатилади.

Кенгайтириш бўғимлари 3-5 мм қалинликдаги юпқа деворли пўлатдан ясалганлиги туфайли улар қувурга тенг кучли бўла олмайди. Чекланган босим линзали компенсаторларнинг асосий камчиликлари ҳисобланади. Рухсат етилган босимни ошириш учун компенсаторлар кучли пўлатдан ясалган, кўпроқ тўлқинлар билан, лекин паст баландликда.
Егилувчан, одатда бир бўлакли трубалардан (У-Simon ва лирасимон) ясалган компенсаторлар мавжуд. Бундай компенсаторларнинг асосий камчиликлари катта ўлчамлардир. Бу катта диаметрли қувурларда улардан фойдаланишни чеклайди. Газ таъминоти амалиётида егилган кенгайтириш бўғинлари тақсимланмаган ва клапанларни ўрнатишда кенгайтириш бўғинлари монтаж сифатида умуман қўлланилмайди.
Каучук-мато компенсаторлари катта афзалликларга ега (юқоридаги расм). Улар деформацияларни нафақат бўйлама, балки кўндаланг йўналишларда ҳам идрок ета оладилар. Бу еса уларни тог ъ-кон майдонларида ётқизилган газ қувурлари ва зилзилабардош ҳудудларда фойдаланиш имконини беради.