Mustafo Cho`qay


Dehqonlar ham ulardan o‘tib ketgan emas: «Ishchilar sinfi tomonida turib (ya’ni, inqilobchilar tomonida, deyilmoqchi —O. Sh.) faol va qat’iy chiqish uchun uchta narsa



Download 0,91 Mb.
bet11/23
Sana01.07.2022
Hajmi0,91 Mb.
#726902
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   23
Bog'liq
Mustafo Cho`qay

Dehqonlar ham ulardan o‘tib ketgan emas: «Ishchilar sinfi tomonida turib (ya’ni, inqilobchilar tomonida, deyilmoqchi —O. Sh.) faol va qat’iy chiqish uchun uchta narsa

yetishmasdi:

yetishmasdi:

1) o‘zining asosiy iqtisodiy va siyosiy manfaatlarini bilmaslik;

2) faoliyat uchun zarur bo‘lgan uyushqoqlik;

3) ishchilar sinfini yetarli tushunish va dehqonlarni faol kurashga jalb qilish lozimligini anglamaslik.»

Xo‘sh, milliy Ziyolilar-chi?

«Milliy ziyolilar Oktyabr inqilobidan keyin burjuaziya bilan birga ketdi». (P. Alekseyenkov. Kokandskaya avtonomiya. T.—1931, 14, 15, 16-betlar.)

Demak, ishchilar sinfi ham, dehqonlar ham, ziyolilar ham Oktyabr inqilobini amalga oshirishda faol qatnashmagan. Endi o‘zingiz o‘ylang — na ishchilar, na dehqonlar, na ziyolilar qo‘llab-quvvatlamagan hodisani «xalq inqilobi» deyish mumkinmi? Xalqning unga ijobiy munosabati qanaqa bo‘ladi? Sovetparast olimning o‘zi tan olgan dalillar Oktyabr inqilobi Turkistonga chetdan keltirilganini yaqqol isbot qilmaydimi? Bas, shunday ekan. Qo‘qon muxtoriyati mahalliy xalqning inqilobiy xohishiga zid o‘laroq maydonga kelgan, deb da’vo qilish borib turgan bir uydirma, xolos. Bil’aks, dalillar va hujjatlar shundan dalolat beradiki. Turkiston muxtoriyati bu yerda yashovchi mahalliy xalqlarning eng teran orzu-havaslariga to‘la mos bo‘lgan.

Ko‘p yillar mobaynida rasmiy kitoblarimizda: «Muxtoriyat mahalliy burjua millatchilarining hokimiyatidir. U Rossiyaga qarshi, ruslarga qarshi qaratilgan, Turkistonni Rossiyadan ajratib olishga intilgan,» degan aqidalar oldinga surib kelindi. Biroq bu da’volar ham puxta zaminga ega bo‘lmagan, puch va uydirma gaplardir. Buni isbotlash oson. Avvalo, muxtoriyat parlamenti — «Xalq kengashiining milliy tarkibiga e’tibor qilaylik. Unda o‘zbeklar, qozoqlar, qirg‘izlar bilan bir qatorda ruslar, ukrainlar, yahudiylar, armanlar va boshqa millat vakillari ham bor edi, Unga 54 kishi saylangan: 36 kishi mahalliy, 18 kishi Ovro‘po millatlariga mansub bo‘lgan. Shuning o‘ziyoq muxtoriyatni barpo etgan odamlarda baynalmilalchilik ruhi ancha yuksak bo‘lgani, haqiqiy demokratiyani ancha chuqur tushunganini ko‘rsatib turipti. Shunday ekan, bu muxtoriyatni «mahalliy burjua millatchilarining hukumati» deb atash tarixiy haqiqatni soxtalashtirishdan boshqa narsa emas. Turkistonni Rossiyadan ajratib olish masalasiga Mustafo Cho‘qay xotiralaridan olingan bir jumla bilan javob berish mumkin. U yozadi: «Biz Rossiyadan ayrilmoqni talab etmadik. Faqat muxtoriyat e’lon qildik. Natija esa ma’lum…»


Download 0,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   23




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish