Musiqa nazariyasi


Sonata shaklining tarixan rivojlanishi



Download 2,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet110/135
Sana21.06.2022
Hajmi2,72 Mb.
#688361
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   135
Bog'liq
36musiqanazariyasipdf(1)

Sonata shaklining tarixan rivojlanishi. 
Sonata shaklining kelib chiqishini
XVII asr oxiri – XVIII asr boshlarida rо‘y beradi. Uning qirralari D.Skarlattining 
fortepiano asarlarida yaqqol namoyon bо‘ldi. О‘zining yanada tо‘liq ifodasini ular
F.E.Bax ijodida topdi. Sonata shakli klassik uslubda – Gaydn va Motsart 
asarlarida tamomila shakllandi. 
Bu uslub chо‘qqisi bо‘lib о‘z asarlarida chuqur umuminsoniy g‘oyalarni 
namoyon eta bilgan Betxoven ijodi xizmat qildi. . Kompozitorning sonata 
shaklidagi asarlari hajmining kattaligi, kompozitsion murakkabligi, yaxlit shakl 
rivojlanish dinamikasi bilan ajralib turadi. 
Keyinchalik sonata shakli romantiklar: Shubert, Shuman, Shopen, List, 
Brams, shuningdek, Brukner, Maler ijodida keng rivojlantirildi. Rus kompozitori 
P.I.Chaykovskiy ijodida sonata yangi, yuqori darajaga kо‘tarildi, uning uchun 
yorqin emotsionallik va katta ta’sir kuchi xos bо‘ldi.
Sonata shakli rivojiga ,shuningdek, Borodin, Taneyev, Skryabin, Glazunov, 
Raxmaninovlar katta hissa qо‘shdilar. 
О‘zbek kompozitorlari ham sonata shakliga murojaat qilganlar.
S.Varelas, P.Xoliqov, V.Saparov sonatinalari, G.Mushelning «Pushti sonatina»si 
yaxshi ma’lum. N.Zokirovning sonatalari fortepiano sonatalarining yorqin 
namunalari bо‘ldi. Muallif uchun sonata shakliga erkin munosabat xarakterli.
N.Zokirov asarlarida sonataning ma’lum bir qonuniyatlari – mavzu kontrasti (ham 
vertikal, ham gorizontal bо‘yicha), kо‘pincha hosila bо‘lgani saqlanib qoladi. 
Kompozitor asarlari uchun monointonatsiyalilik va variantli-variantlilik 
tamoyillari xos, bu esa simfonizmning, ayniqsa zamonaviy simfonizm hamda
an’anaviy milliy musiqaning xususiyati hisoblanadi.
 
Tahlil uchun material: 


101 
L.Betxoven. № 1, 2, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 16, 17, 21, 23, 30, 32- Sonatalari; 3- 
Simfoniya ,”Egmont” Uvertyurasi. 
S. Varelas. Sonatina. 
F.List. Sonata h-moll. 
V.Motsartning “Figaroning tо‘yi” operasiga Uvertyura; Sonata B-dur 
Andante cantabile; 15- Sonata. 
G. Mushel. «Pushti sonatina». 
V. Saparov. Sonatina. 
P.Xoliqov. Sonatina. 
Chaykovskiy. 6- Simfoniya . 
Shopen.
 g-moll
Balladasi
,
b-moll 
va 
h-moll
Sonatalari

Shubert. 
h-moll
Simfoniyasi

 

Download 2,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   135




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish