Musiqa nazariyasi

dinamik
repriza
deb nom olgan repriza ham uchraydi. U asosiy kulminatsiya 
vaziyatida kelishi, oldingi butun ishlanmali rivojlov olib kelgan chо‘qqi sanalishi 
bilan tavsiflanadi (Betxoven. 9-Simfoniya). 
 
Yordamchi partiyada reprizadagi asosiy о‘zgarish uning bosh partiyaga 
tonal bо‘ysundirilishi sanaladi. Ayrim hollarda yordamchi partiya dastlab boshqa, 
keyin asosiy tonallikda bayon qilinadi (Betxoven. 8-Sonata).
Reprizaning alohida turlari ham utschraydi.
1. Kо‘zguli repriza, unda bosh va yordamchi partiya о‘rin almashadi 
(Motsart. 9- Sonata ; Shopen. Ballada 
g-moll). 
2. Tо‘liqsiz repriza, unda bosh partiya tushirib qoldiriladi (Shopen, 
b-moll 
va 
h-moll
Sonatalari
). 
Koda. 
Koda deb repriza tugallanganidan keyin kiritiladigan qismga 
aytiladi.
Gaydna va Motsart sonatalarida koda mavjud emas.Betxoven tomonidan ilk 
marta tizimli ishlab chiqilgan yangilik— sonata shakliga rivojlantirilgan 
kodalarning kiritilishi bо‘ldi.
Kо‘pincha koda rivojlovli ishlanmadan boshlanadi, bu unga mustaqil 
ishlanmali bо‘lim xarakterini baxsh etadi. Bu hollarda koda 
ishlanmali deb 
ataladi
 (
Betxoven. 21, 23-Sonatalar). 
Kо‘pincha koda bosh partiya mavzusiga tuziladi. Ba’zida unda sonata 
shaklining ikkala asosiy mavzusi qatnashadi, ular vaqtga kо‘ra yaqinlashadi
(Betxoven. 21-Sonata). Bunday koda
 sintetik 
deb yuritiladi.
Koda muqaddima mavzusiga asoslanishi mumkin (Shubert. Simfoniya 
h-
moll). 
Unda ba’zida avval rivojlovda paydo bо‘lgan lavha ikkinchi marta 
о‘tkaziladi (Betxoven. 3-Simfoniya). Kam hollarda koda yangi mavzu materialiga 
tuziladi (Betxovenning «Egmont» uvertyurasidagi koda). 
Kodaning yakunlovchi roli tufayli uning uchun asosiy tonallikning
subdominanta sohasiga og‘ishmalar va yana keyin keluvchi tonikani ta’kidlash 
xos.