Мусахон Исаков Дилобар Рўзиева


Ижтимоий меҳнат тақсимоти ва саноат тармоғининг шаклланиши



Download 3,48 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/87
Sana23.02.2022
Hajmi3,48 Mb.
#169013
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   87
Bog'liq
2520-Текст статьи-7050-1-10-20200711

2.3. Ижтимоий меҳнат тақсимоти ва саноат тармоғининг шаклланиши 
 
Ижтимоий меҳнат тақсимоти маълум буюм ва маҳсулотлар ишлаб 
чиқариш хажмининг ўсиши ва фан-техника тараққиёти натижасидир. Ишлаб 
чиқариш кўламининг кенгайиши эса ихтисослашган ишлаб чиқаришнинг 
концентрациялашуви ва кичиклашуви, янги саноат тармоқларининг ташкил 
топиши ва илгари бунёд этилганларни такомиллаштиришни тақозо этади. 
Ижтимоий меҳнат тақсимотининг моҳияти ва аҳамияти тўғрисида сўз 
борганда, шуни айтиш керакки, у туфайли хўжалик ривожланиши натижасида 
саноатнинг айрим ва мустақил тармоқлари кўпаяди, бу ривожланиш 
тенденцияси ҳар бир айрим маҳсулотни чиқаришнигина эмас, ҳатто 
маҳсулотнинг ҳар бир айрим қисмини ишлаб чиқаришни ҳам ва фақат 
маҳсулот ишлаб чиқаришгина эмас, ҳатто маҳсулотни истеъмол қилишга 
тайёрлашдаги айрим ишларни ҳам саноатнинг алоҳида тармоғига 
айлантиришдан иборат. 
Ижтимоий меҳнат тақсимоти уч шаклда: умумий, хусусий ва айрим
бирламчи шаклда рўй беради. Халқ хўжалигининг йирик соҳалари, яъни 
саноат, қишлоқ хўжалиги, қурилиш, транспорт ва алоқанинг вужудга келиши 
умумий меҳнат тақсимотининг маҳсулидир. Бу тармоқларнинг ҳар бирида 
соҳаларнинг мустақил равишда ажралиб чиқиши хусусий меҳнат тақсимоти 
натижасидир. Бирламчи меҳнат тақсимоти эса, ишлаб чиқаришни корхона 
ичида — цехлар, участкалар ва янги иш жойлари ташкил этиш билан 


98 
боғлиқдир. Бундай туркумларга ажратиш ва унинг маҳсулини 11-чизмадан 
кўриш мумкин. 
У ёки бу ишлаб чиқариш фақат маълум техник - иқтисодий асос (замин) 
яратилгандагина алоҳида саноат тармоғига айланиши мумкин. Бунинг учун
энг аввало, бир неча турдош корхоналар бўлиши лозим. Улар аниқ мустақил 
саноат тармоғига бирлаштириш имкониятини берадиган маълум белгига эга 
бўлиши керак. Саноат тармоғи - ишлаб чиқариш уюшмалари, комбинатлари 
ва корхона (фирма)лари йиғиндисидир. Тармоқ ҳосил этиш учун корхоналар 
бир неча умумий хусусиятларга эга бўлишлари керак: 

ишлаб чиқариладиган маҳсулот иқтисодий мазмунининг бир хиллиги; 

ишлатиладиган хом ашё ва асосий материалларнинг ўхшашлиги; 

ишлаб чиқариш техник базаси ва технологик жараёнларининг 
умумийлиги

маълум касбдаги кадрлар таркибининг умумийлиги; 

ижтимоий меҳнатни ташкил этиш даражаси ва шаклларининг бир 
бирига ўхшашлиги ва ҳакозолар. 
11-чизма. Ўзбекистоннинг миллий иқтисодиёти тузилмаси. 

Download 3,48 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   87




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish