Musa Urud uruda ики сяфяр Бакы – 2009

İKİNCİ SƏFƏR
Qaçqınlıq
1988-ci il noyabr-dekabr aylarında Er­mənis­tan SSR-in 21 rayonunda, 261 yaşayış məntəqəsində yaşayan 250 min azərbaycanlı etnik münaqişə zəminində Ermənistan həku­məti tərəfindən deportasiya edildi. Həmin ilin dekabr ayının 2-də Sisyan rayonunda azər­bay­canlılarının yaşadığı bütün kəndlər kimi, Urud kəndi də boşaldıldı. Urud camaatı yüz əzab və zillətlə Ərikli dağını aşıb Naxçıvan MuxŞah­buza pənah gətirdi.
Urudun sonuncu günündə 150-yə yaxın əlisilahlı saqqallı erməni Sisyan rayon milis idarəsinin rəisi və İcraiyyə Komitəsinin sədri ilə kəndə daxil olub iki saat ərzində yığışıb kənddən çıxmağı camaatdan tələb etdilər. Hə­rə­yə yalnız bir çamadan, yaxud bağlama gö­türməyə icazə verilirdi. Urudun sonuncu 102 nəfər sakini zorla 3 avtobusa dolduruldu. Əldə götürə bildikləri əşyaları 2 özüboşaldan «Ka­maz» maşına yüklədilər. Sisyanın Naxçı­van tərəfə olan sonuncu erməni kəndi olan Əng­ləvidi çıxandan sonra 300-ə yaxın erməni yolu kəsib avtobusdakıları yerə düşürdülər. Alt pal­tarlarına qədər hamını soyundurub üst-başla­rını yoxladılar, Urud camaatının bütün pulla­rını, qızıl-bəzək əşyalarını, xoşlarına gə­lən paltarlarını zorla tutub əllərindən aldılar. «Ka­maz»dakı əşyaları dizə kimi qarın içərisinə töküb öz aralarında pay-püş etdilər. Bu bar­barlığa etiraz edənləri ölüncəyə qədər döy­dülər. Camaata Ərikli dağının başını göstərib dedilər: «Sizi öldürmürük. Dağı aşıb Naxçı­va­na gedə bilərsiniz».
Dekabr ayında Zəngəzur aşırımında 30-40 dərəcə şaxta olur. Belə bir havada, qurşağa qədər qarın içərisində Urud camaatı 8 saat ölümlə əlbəyaxa oldu. Nə yaxşı ki, qeyrətli, vətənpərvər el-oba adamı, əslən Urudun Nəcəfli tayfasından olan, Şahbuzda baş həkim işləyən Taməddin həkim həmkəndlilərinin fa­ciəsindən xəbər tuta bildi. O zaman Şahbuz rayon partiya komitəsinin birinci katibi işləyən Telman Xudaverdiyev, Şahbuz rayon hərbi ko­missarı Vaqif Babayev və bütövlükdə Şahbuz rayon ictimaiyyəti Taməddin həkimin «Sos» çağırışına vaxtında səs verdilər. Şahbuz ca­maatı Ərikli dağının aşırımında Uruddan gələn taqəti kəsilmiş adamlara ölümdən bir az tez çata bildi.