Муратов Д., Алимова М., Каримов Ж., Нажмиддинов Ж., Жўраев Ш. Диншунослик ўзбекистон республикаси

ЗАИФ – саҳиҳ шартларидан бирортасини йўқотган ва ҳасан даражасига етмаган ҳадис.
ЗАКОТ – (арабча, поклаш) эҳтиёждан ташқари бўлган бой­ликнинг қирқдан бир қисмини (2,5 %) садақа қилиш. За­кот моли закот миқдорига етган бадавлат кишилар учун фарз этилган.
ЗАУРВИ – зардуштийликда қарилик, ўлим маъбуди, Ахри­ман тарафдори.
ЗЕНД (парфиёнча, «шарҳланган матн») – милодий III асрга оид қонунлардан иборат Авестонинг шарҳи.
ИЛМ АЛ–ЖАРҲ ВА–Т–ТАЪДИЛ – ровийларнинг адола­ти ва забти ҳақида баҳс юритиб, уларнинг ишончли ёки ишончсизлиги ҳақида якуний хулоса чиқарувчи ровийга танқидий ёндашиш илми.
ИЛМ АР–РИЖОЛ –ровий ҳақида тўлиқ маълумотни ўрганувчи ҳадис илми соҳаси.
ИЛОҲИЙ КИТОБ – Аллоҳ томонидан пайғамбарларга но­зил қилинган Забур, Таврот, Инжил ва Қуръон китоблари.
ИМОН – ишонмоқ, тасдиқламоқ бўлиб, истилоҳда эса «Ла илаҳа иллаллоҳу Муҳаммадун расулуллоҳ» («Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқ ва Муҳаммад – Аллоҳнинг пайғамбари») калимасини тил билан айтиб (ал–иқрор би–л–лисон), дил билан тасдиқлаш (ат–тасдиқ би–л–қалб) демакдир.
ИНДРА – зўрлик, зулм маъбуди, Ахриман тарафдори.
ИНЖИЛ – (юнонча, «Евангелие») «Янги Аҳд»даги Марк, Матто, Луқо ва Юҳаннолардан ривоят қилинган китоблар назарда тутилади. Уларда Исо Масиҳнинг ҳаёт йўли ва мўъжизалари баён қилинган.
ИСЛОМ – (арабча, таслим бўлиш, бўйсуниш) ягона Аллоҳга бўйсуниш маъноларини беради.
ҚАВЛИЙ СУННАТ – Расулуллоҳ (а.с.)нинг турли ҳолат ва муносабатларда айтган сўзлари.
ҚАДИМГИ АҲД – «Библия»нинг қисмларидан бири. «Тав­рот» (Мусонинг 5 китоби), «Забур» ва бошқа китоблардан иборат, жами 39 китобни ўз ичига олади.
КАЛОМ – сўз, нутқ маъносини билдиради. Мўътазилийлар пайдо бўлгандан кейин ақида илмининг номи «калом» деб атала бошланган.
КАРДИНАЛЛАР КОЛЛЕГИЯСИ – Рим католик черкови­даги олий кенгаш. Папа ўрни бўшаб қолганда унинг ва­зифасини бажариш ва янги Папани сайлаш вазифаларини бажаради.
КАСТА – ҳиндуийликда айни иш билан шуғулланувчи, от­алардан мерос қолган ҳақ, вазифа ва одатлар билан қаттиқ боғланган шахслар тоифасидир. Каста инсонлар томони­дан сайланмайди ва танланмайди, унинг ичида фақатгина дунёга келиш мумкин. Бу тизим 4 синфдан ташкил топади.