Муратбай нызанов ашык

AcnaHFa карасам айдыд сыныгы,
Твменге карасам ярдыд пыльны,
AcnaHFa карасам кустыд жолы бар,
Ийниме карасам ярдыд колы бар.
Айтып болады да ишек-силеси катып куледи. Крсылып 
кулемен дед бизид апамды жетел кысып калады. Хэммеси 
жайына тускеннен кейин екинши косык басланады.
Ак боз атка ак баслы ер салмайсад,
Ара-тура келип хабар алмайсад,
Мен журиппен ярым бар деп мардыйып,
Сен журипсед ак шапкидиз хэррийип.
Апам кэтге жатып колын былрайды.
— К
оярой
, м ы на кы зд ан уятты!
— Уэй-й, 
ауа, сен н ен бетер усы кыз 
Fa 
жагып тур менин
косырым
. 
Я 
синдим, унады ма м ен и н косьны м?...
Мен уялып, томен карайман! Тилеухан апа менин ишки 
сезимлеримди адлап калгандай еди.
«Ийниме карасам ярды д колы бар» д еген д е сизин 
колыдыз кыялымнан кеш кенин билгендей еди ол. Сиз 
менид он жагымдасыз, шеп колыдызды менин желкемнен 
асырып, ийниме саласыз. Сизид уп-узын колларыныз, уп- 
узын саусакдарыдыз менид шеп ийнимде. К,ыялыма шеп 
ийним ауырласкандай болады.
— К,ойын, уятты, биреулер корип кояды, — деп он кольш 
м ен е н кол ы д ы зды эсте туси ри п
койрым
к е л е д и . Он 
колымды ийниме апаратырып, бирден езиме келемен. Мен 
палатадаман 
fo
A. Касымда сиз де жоксыз. Менид шеп ийним 
де, он ийним де бос еди капылып.
48

---

Тилеухан 
ana менин усы 
кы яллары м ды
сезип 
койгандай 
дэл 
устинен 
тусип айтканына уялып кетип 
темен карадым.
Артист 
деген халык 
ушып-конып турган бир женилтек
нэрсе болады екен деп отырран шырарсан-э, синлим? - деди 
бир уакта ол путкиллей езгеше кейипке кирип. Сол уакта ол 
менин кезиме куни менен рольде ойнап атырган, ал хэзир 
болса хаслы езин е кайткандай болып керинип кепи.
— Дэруазадан кирген жерде тахтайшага бир шуумак гэп 
жазып к о й ы п ты , о к ы д ы н б а?— деди ол маран дыккат 
каратып. — «Егер сиз биз бенен болсаныз, онда екеулеп 
ауырыуды женемиз, егер ауырыуыныз бенен болсаныз онда 
ауырыу бизди женеди». Сол айткандай, биз хэзир шыпакер 
тэрепте болып атырмыз. Куда кэлесе мен, сенин апан хэм 
шыпакер ушеуимиз ауырыуды женемиз.
Мен бул жазыуга кезим туспегенине кысынып кеттим. 
Расын айтсам, емлеуханара келгели палатадан бир адым 
сыртка ш ыккзн ж ок едим. Тилеухан апа болса изинен келген 
адамларды дару аза Fa дейин шниарып салар еди. Сондай да 
окапан шырар дэ!
Кас к ар ай ы п , кеш тусип киятырранда палатага бир 
кейуаны хаял к и р и п кел д и . Й ош ып отырран Тилеухан 
апанын гэпи аузында калды. Келген хаялдын кэзкарасынан 
кандай да бир тэш уиш ли жардай болтаны сезилип турар еди.
Тилеухан апа сам -саз турран халда эсте орнынан турып 
колын созды. Келген хаял кол ушы салемлести. Сон бизин 
апама карап, «саубарсыз ба?» деп ернин жыбырлатты.
Екеуи кэттин кырына аманат рана отырды.
— Патша кы з... — деп Тилеухан апа гэп басламакшы 
болды да, тары иркилип калды. Ол изинен келген хаялдын 
не максетте келгенин шамаларандай еди.
— Билерме единиз? — деди хаял зил менен.
— Билер едим.
— Бугин кететурынын да билип пе единиз?
— Як! О лимнен хабарым бар, оннан хабарым жок.
Тилеухан а п а н ы н албы рауы на Караганда ол хаялдын
алдын да кандай да бир тилинин кысык жайы бардай еди. 
Лекин, азырактан кей ин езин басып алды.
— Н еге б у н ш а к а п а боласы з?! — деди OFaH карсы 
хужимге еткен д ей . — Орыс емес, орман емес. Неси бар,
49

---

суксы рды й ж игит. Расы н айтсам... сол ж и гит алса мен-эм 
кы зы м ды берген болар едим.
— У сы г э п и н е кд йн аган ды тургы зы п к е р ш и , берекет 
тапкыр! — Ж аиагы хаял бираз хэуиринен тусти. — «Мен елге 
б ел ги л и ж асы улкен болсам , ал, м ен и н кы зы м ... — Хдял 
бизлер бетке к е з асты нан бир н эзер таслады д а, гепин ид 
и зи н жутып калды. — С ы ртка жур, сен и н м енен аулагырак; 
сейлесетугы н геп бар!
Тилеухан апа беш пентин ж елбигей и й н и н е салы п, хаял- 
д ь щ и зи н е ерди. Б и злер апам екеум и з н е н и н не екен ин 
тусинбей анрайы уы мы з бенен кала бердик.
— Бий-ш ара балам, улкенирек жерге асылагойган екен да, 
и зи ам ан л ы к болгай, — деди апам бираздан к ей и н сууык 
д ем и н алып.